Viêm mũi dị ứng được xem là một bệnh lý khá phổ biến đối với mọi lứa tuổi và thường gặp nhiều ở người lớn. Những triệu chứng của căn bệnh này như hắt hơi liên tục kèm nước mũi chảy giàn giụa hay ngạt mũi cũng gây nhiều phiền toái trong cuộc sống đối với người nhiễm bệnh. Vì thế nhiều người cũng muốn tìm hiểu các thông tin về bệnh viêm mũi dị ứng để biết mà phòng tránh và có cách điều trị hợp lý.

Bệnh viêm mũi dị ứng là gì

Viêm mũi dị ứng là bệnh lý thường gặp ở rất nhiều người. Bệnh này xảy ra khi niêm mạc – là lớp màng lót bên trong mũi – bị viêm khi người bệnh hít phải chất gây dị ứng như bụi, khói, lông, tơ,… Còn tình trạng hắt hơi chính là một dạng phản ứng của cơ thể nhằm chống lại các chất gây dị ứng đó. Đây cũng là căn bệnh lành tính tuy nhiên cũng gây nhiều điều khó chịu trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Theo phân tích của Hiệp hội Viêm mũi dị ứng quốc tế thì dựa vào khoảng thời gian tồn tại của bệnh, triệu chứng cũng như ảnh hưởng của bệnh đến chất lượng cuộc sống mà viêm mũi dị ứng được chia thành 2 loại bao gồm:

• Viêm mũi dị ứng gián đoạn: các triệu chứng của bệnh tồn tại dưới 4 ngày/tuần hoặc là dưới 4 tuần/năm.
• Viêm mũi dị ứng dai dẳng: các triệu chứng của bệnh tồn tại nhiều hơn 4 ngày/tuần và nhiều hơn 4 tuần/năm.

Nguyên nhân của viêm mũi dị ứng

Khi niêm mạc mũi tiếp xúc với các tác nhân dị ứng thì hệ miễn dịch của cơ thể sẽ sinh ra một loại chất hoá học tự nhiên có tên là histamin để giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại bên ngoài. Tuy nhiên chất này lại gây phản ứng quá mức nên cũng chính là nguyên nhân làm xuất hiện các triệu chứng và gây ra bệnh viêm mũi dị ứng. Một số tác nhân gây ra bệnh viêm mũi dị ứng thường gặp như là:

• Các chất gây dị ứng trong nhà: sẽ bao gồm như bụi, lông chó, lông mèo, lông vải từ quần áo, chăn mền, nước hoa, xà phòng, mỹ phẩm, sữa tắm, nước xả vải, mùi thức ăn, nấm mốc,…
• Các chất gây dị ứng trong không khí: sẽ bao gồm như phấn hoa, lông sâu, bướm, bụi lúa trong mùa gặt, khói bụi, mùi rác thải, gió, mưa,…
• Các chất gây dị ứng nghề nghiệp: sẽ gồm bụi phấn ở lớp học, hóa chất trong các nhà máy, sợi vải trong các xưởng may, lông động vật trong các lò giết mổ, khói nhang trong đền chùa, bụi xi măng trong các nhà máy vật liệu, bụi gỗ trong xưởng mộc,…
• Do cơ địa nhạy cảm: thường là do yếu tố di truyền

Triệu chứng của viêm mũi dị ứng

Đa số người mắc bệnh viêm mũi dị ứng sẽ có các biểu hiện như là: hắt hơi liên tục, ngứa mũi, sổ mũi, ngứa cổ họng, ngứa da hoặc các vùng khác trên cơ thể, ho, nghẹt mũi, chảy nước mắt, xuất hiện quầng thâm dưới bọng mắt; đau đầu thường xuyên, mệt mỏi,…

Những trường hợp người bệnh có tiền sử hen suyễn, bị chàm, viêm da dị ứng, nổi mề đay hay khám nội soi mũi thấy niêm mạc mũi nhợt màu, phù nề và phần dịch mũi lỏng, màu trong suốt như nước lã. Đó cũng là những triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng. Triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng được chia thành 2 nhóm như sau:

• Triệu chứng bệnh theo chu kỳ: hay xuất hiện vào đầu mùa lạnh hoặc mùa nóng, khiến người bệnh cảm thấy ngứa mũi, hắt hơi liên tục, đỏ mắt, ngứa mắt, chảy nước mắt, chảy nước mũi nhiều, dịch mũi nhầy trong. Người bệnh cũng có thể có một số biểu hiện như rát bỏng ở vòm họng, mệt mỏi, nặng đầu. Các triệu chứng này sẽ kéo dài từ vài ngày đến một tuần rồi khỏi. Sau đó cứ đúng vào giai đoạn này thì bệnh sẽ tái phát lại. Đôi khi kéo dài trong nhiều năm gây nên thoái hóa, phù nề niêm mạc mũi, nghẹt mũi, phì đại cuốn mũi,…
• Triệu chứng bệnh không theo chu kỳ: là tình trạng người bệnh thường gặp nhất với các triệu chứng như sổ mũi, hắt hơi, chảy mũi khi vừa thức dậy vào buổi sáng. Các dấu hiệu này sẽ giảm dần trong ngày nhưng lại tái phát khi tiếp xúc với bụi hay môi trường lạnh. Ban đầu thì nước mũi trong suốt nhưng càng về sau thì càng bị đặc lại, chảy thành từng đợt, nặng hơn thì có thể hắt hơi liên tục trong nhiều giờ liền. Từ đó gây ra tình trạng tiết dịch bị ứ đọng trong vòm họng nên phải thường khạc nhổ làm tổn thương niêm mạc mũi họng. Ngoài ra, người bệnh thường phải thở bằng miệng do bị nghẹt mũi nên rất dễ bị viêm họng, viêm thanh quản.

Cách điều trị bệnh viêm mũi dị ứng

Để điều trị viêm mũi dị ứng thì người bệnh có thể đi khám bác sĩ để được tư vấn và lựa chọn phương pháp phù hợp.

Điều trị đặc hiệu

Phương pháp này sẽ làm thay đổi sự đáp ứng miễn dịch của cơ thể bệnh nhân thông qua biện pháp giải mẫn cảm, nếu tìm được đúng nguyên nhân gây dị ứng. Với cách điều trị này thì nguyên nhân gây dị ứng sẽ được đưa vào cơ thể người bệnh với số lượng tăng dần chất chiết xuất từ dị nguyên (cũng giống như trong sản xuất vaccine). Cách này giúp tạo kháng thể bao vây, thay đổi cách đáp ứng của cơ thể với yếu tố dị nguyên cùng liều dị nguyên tăng dần, cách quãng ra.

Điều trị bằng thuốc

Sau khi khám thì bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh để kê đơn thuốc giúp làm giảm các triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng. Điều trị bằng thuốc chủ yếu là điều trị các triệu chứng hoặc là giúp phòng ngừa nên chỉ có thể khống chế bệnh hay là giảm bớt các triệu chứng trong một khoảng thời gian ngắn (trong và sau khi dùng thuốc). Những loại thuốc thường dùng để điều trị viêm mũi dị ứng là :

• Kháng sinh, steroids dạng uống, dạng xịt, co mạch đường uống, co mạch đường tại chỗ
• Kháng histamin dạng uống và dạng xịt
• Kháng cholinergic, thuốc ức chế phóng thích hạt của dưỡng bào
• Thuốc kháng leukotriene.

Điều trị phẫu thuật

Bệnh viêm mũi dị ứng điều trị bằng biện pháp phẫu thuật chỉ được dành cho người bệnh bị viêm mũi dị ứng có polyp, thoái hóa cuốn mũi, một số yếu tố thuận lợi về cấu trúc giải phẫu như lệch vách ngăn, gai vách ngăn.

Phòng tránh tại nơi ở, nơi làm việc

Nếu bệnh viêm mũi dị ứng phụ thuộc vào chất gây dị ứng thì bạn có thể lưu ý để phòng tránh tại nhà ở hay nơi làm việc. Nếu bị dị ứng theo mùa hoặc phấn hoa, người bệnh nên tránh xa những chỗ có nhiều cây cối, có thể dùng máy hút ẩm hoặc máy lọc không khí dạng hạt. Nếu có dị ứng với bụi, mạt nhà thì lưu ý giặt tấm trải giường và chăn mền bằng nước nóng trên 55 độ C, nhớ đeo khẩu trang trong lúc làm việc nếu dị ứng với các tác nhân ở nơi làm việc,…

Một số câu hỏi về bệnh viêm mũi dị ứng

Sau đây là những câu hỏi liên quan về bệnh viêm mũi dị ứng mà nhiều bệnh nhân cũng thường xuyên thắc mắc.