Da thừa hậu môn, một căn bệnh tưởng chừng như đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều phiền toái, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và sinh hoạt của người bệnh. Dù không gây đau đớn hay chảy máu, nhưng những nếp da thừa này lại xuất hiện sau các vấn đề về hậu môn như viêm và trĩ, khiến người bệnh luôn cảm thấy khó chịu và mất tự tin. Dẫu vậy, người mắc bệnh này cũng không cần quá lo lắng bởi với sự phát triển của y học hiện đại, việc điều trị trở nên đơn giản, nhanh chóng và an toàn hơn bao giờ hết, đảm bảo có thể lấy lại cuộc sống tự tin và thoải mái.

Khái niệm da thừa hậu môn

Da thừa hậu môn, hay còn gọi là mụn thịt hậu môn, là những mẩu da nhỏ nhô lên quanh hậu môn. Kích thước của chúng thường dao động từ vài mm đến vài cm, có màu sắc sẫm hơn so với da xung quanh. Về mặt y khoa, da thừa hậu môn được xếp vào loại polyp biểu mô dạng sợi, hình thành do sự tăng trưởng bất thường của mô quanh vùng hậu môn. Tình trạng này có thể xảy ra với bất kỳ ai, tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ cao hơn như:

• Phụ nữ mang thai: Do sự thay đổi nội tiết tố và áp lực lên vùng hậu môn.
• Người từng mắc bệnh lý về hậu môn: Ví dụ như trĩ, rách da hậu môn.
• Người tập thể dục quá sức: Gây áp lực lớn lên vùng hậu môn.

Mặc dù da thừa hậu môn thường không gây nguy hiểm, nhưng bạn nên đi khám nếu phát hiện bất kỳ mẩu da nhô lên nào quanh hậu môn. Lý do là vì trong một số trường hợp hiếm hoi, các khối u cũng có thể mọc ở khu vực này, dễ bị nhầm lẫn với da thừa lành tính.

Triệu chứng khi da thừa hậu môn xuất hiện

Triệu chứng duy nhất của da thừa hậu môn là sự xuất hiện các nốt da dư thừa quanh hậu môn. Nổi bật so với vùng da xung quanh, những nốt da thừa này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc theo nhóm với kích thước đa dạng, đủ để người bệnh cảm nhận được. Nhiều người nhầm lẫn da thừa hậu môn với búi trĩ do vị trí tương đồng. Tuy nhiên, hai tình trạng này hoàn toàn khác biệt. Búi trĩ gây đau đớn, chảy máu, ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh, đặc biệt khi đi đại tiện. Trái ngược với búi trĩ, da thừa hậu môn:

• Không gây đau đớn.
• Không chảy máu.
• Gây ngứa rát ở khu vực da thừa.

Da thừa hậu môn có thể phát triển to hơn nếu người bệnh thường xuyên gặp tổn thương vùng hậu môn hoặc tái phát các bệnh lý liên quan.

Nguyên nhân hình thành da thừa hậu môn

Vùng hậu môn có cấu trúc đặc biệt nhạy cảm và dễ bị tổn thương bởi các tác động bên ngoài. Da ở khu vực này có khả năng co giãn khi đi đại tiện. Tuy nhiên, khi mạch máu quanh hậu môn bị căng phồng do áp lực, nó có thể dẫn đến tổn thương. Sau khi mạch máu trở lại bình thường và vết thương lành lại, da thừa có thể vẫn còn tồn tại. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng da thừa hậu môn:

• Tiêu chảy kéo dài gây áp lực và căng thẳng liên tục cho vùng hậu môn.
• Thói quen rặn mạnh khi đi đại tiện, thường gặp ở người bị táo bón, tạo áp lực lớn lên hậu môn, dẫn đến da bị co giãn.
• Nâng vật nặng thường xuyên gây áp lực lên hậu môn, khiến da căng phồng và co giãn.
• Luyện tập thể dục thể thao quá sức, nhất là các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp ở gần khu vực hậu môn, có thể gây căng thẳng và làm mất độ đàn hồi của da.
• Trĩ, các bệnh lý liên quan đến mạch máu ảnh hưởng đến vùng hậu môn, gây ra sự phình lên của da.
• Bệnh lý Crohn và viêm nhiễm có thể tác động đến vùng hậu môn và dẫn đến da thừa.
• Sự tăng trưởng nhanh chóng của thai nhi có thể tạo áp lực và căng thẳng lên khu vực hậu môn, khiến da co giãn.
• Cục máu đông hình thành quanh hậu môn cũng có thể gây ra các vấn đề về da.

Cách điều trị da thừa hậu môn

Độ khó của phẫu thuật da thừa hậu môn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước và vị trí của da thừa, có sẹo hậu môn hay không. Do nằm ở vị trí thuận lợi, việc tiếp cận và loại bỏ da thừa hậu môn thường diễn ra nhanh chóng và ít ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Mục tiêu chính của điều trị là loại bỏ hoàn toàn da thừa và ngăn ngừa tái phát. Sau phẫu thuật, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là điều cần thiết để đảm bảo quá trình hồi phục suôn sẻ và phòng ngừa tái phát.

Quy trình thực hiện điều trị da thừa hậu môn như sau:

Bước 1. Vệ sinh và gây tê: Bác sĩ sẽ làm sạch và khử trùng vùng hậu môn, sau đó tiêm thuốc tê tại vị trí cần cắt bỏ da thừa.

Bước 2. Loại bỏ da thừa: Bác sĩ sử dụng tia laser, nitơ lỏng hoặc dao mổ để loại bỏ da thừa. Phương pháp cụ thể sẽ phụ thuộc vào kích thước và vị trí của da thừa.

Bước 3. Khâu vết thương: Sau khi loại bỏ da thừa, bác sĩ sẽ khâu lại vết thương bằng chỉ tự tiêu.

Bước 4. Theo dõi và tái khám: Bác sĩ sẽ dặn dò về cách chăm sóc hậu phẫu và lịch tái khám để theo dõi quá trình hồi phục.

Lưu ý: Đối với những trường hợp da thừa nhiều, bác sĩ có thể chỉ cắt bỏ một phần trong một lần phẫu thuật để da hậu môn có thời gian phục hồi. Việc cắt bỏ quá nhiều da thừa trong một lần có thể gây áp lực lớn cho hậu môn và ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Đặc biệt, để quá trình hồi phục sau phẫu thuật diễn ra suôn sẻ và vết thương mau lành, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Đây là lưu ý đặc biệt quan trọng mà bạn cần ghi nhớ. Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn những chỉ dẫn cụ thể về cách chăm sóc vết thương, chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi và dinh dưỡng phù hợp với tình trạng cụ thể của bạn. Nhiệm vụ của bạn là tuân thủ nghiêm ngặt những hướng dẫn này để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Sau phẫu thuật, cơ thể cần thời gian để phục hồi. Do vậy, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh hoặc làm việc quá sức. Việc nghỉ ngơi giúp cơ thể tập trung năng lượng vào việc chữa lành vết thương.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống hoặc thuốc bôi để giúp giảm đau, chống viêm nhiễm và thúc đẩy quá trình lành sẹo. Bạn cần đảm bảo sử dụng thuốc đúng liều lượng và thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Theo dõi vết thương: Người bệnh cần thường xuyên kiểm tra tình trạng vết thương để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sưng tấy, chảy mủ, đỏ rát,… Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.
• Bổ sung dinh dưỡng hợp lý: Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình hồi phục sau phẫu thuật. Bạn nên ưu tiên các thực phẩm giàu protein, vitamin và khoáng chất để cung cấp cho cơ thể năng lượng và dưỡng chất cần thiết để tái tạo mô. Đồng thời, bạn cũng cần uống đủ nước mỗi ngày để đảm bảo cơ thể đủ nước.
• Hạn chế vận động mạnh: Trong thời gian vết thương chưa lành hoàn toàn, bạn nên hạn chế vận động mạnh. Tuy nhiên, bạn vẫn nên vận động nhẹ nhàng để tăng cường lưu thông máu và thúc đẩy quá trình hồi phục. 

Làm thế nào để phòng ngừa da thừa hậu môn?

Để gìn giữ sức khỏe hậu môn và tránh xa da thừa hậu môn, điều quan trọng nhất là ngăn ngừa các bệnh lý về khu vực này. Việc áp dụng những thói quen sinh hoạt lành mạnh, tuy đơn giản, lại đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa hiệu quả. Biện pháp này không chỉ dành cho những ai đã từng gặp vấn đề da thừa hậu môn mà còn cho tất cả mọi người nhằm bảo vệ bản thân khỏi căn bệnh này và các rối loạn hậu môn khác. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa da thừa hậu môn hiệu quả:

• Bổ sung chất xơ và nước đầy đủ: Chế độ ăn uống giàu chất xơ và nước giúp nhuận tràng hoạt động tốt hơn, hạn chế táo bón – nguyên nhân chính dẫn đến da thừa hậu môn.
• Giữ vệ sinh hậu môn: Vệ sinh hậu môn sạch sẽ sau mỗi lần đi vệ sinh giúp ngăn ngừa vi khuẩn sinh sôi, giảm nguy cơ viêm nhiễm và kích ứng da.
• Khám chuyên khoa: Khi gặp các vấn đề về tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa, Hậu môn trực tràng để được tư vấn và điều trị phù hợp. Việc sử dụng thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp cải thiện tình trạng tiêu hóa, hạn chế nguy cơ hình thành da thừa hậu môn.
• Hạn chế tác động lên hậu môn: Tránh các hoạt động gây ma sát hoặc kích ứng trực tiếp lên hậu môn như mang quần áo quá chật, ngồi lâu một chỗ, hoặc sử dụng giấy vệ sinh thô ráp.

Da thừa hậu môn là tình trạng phổ biến, thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu cảm thấy khó chịu hoặc lo lắng về da thừa hậu môn, bạn có thể lắng nghe ý kiến bác sĩ chuyên môn để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, nổi bật như cắt bỏ da thừa hậu môn – giúp cải thiện thẩm mỹ và giảm thiểu các triệu chứng khó chịu. Dẫu vậy, bạn cũng cần lưu ý rằng da thừa hậu môn có thể tái phát nếu hậu môn tiếp tục bị tổn thương. Do đó, cách tốt nhất là cần giữ gìn vệ sinh hậu môn và tránh các tác nhân gây tổn thương để phòng ngừa bệnh cũng như khả năng tái phát.