Căn nguyên gây bệnh hen suyễn vẫn chưa được hiểu rõ ràng nên sẽ không có cách ngăn ngừa mắc phải căn bệnh này. Tuy nhiên, bạn có thể phòng tránh bệnh hen suyễn bùng phát các cơn cấp tính và chung sống lành mạnh với bệnh.

Khi nhắc đến việc phòng tránh bệnh hen suyễn tức là đề cập đến kế hoạch quản lý sao cho ngăn ngừa các triệu chứng bùng phát, giúp kiểm soát bệnh hen hiệu quả. Để làm được điều này, bạn cần xác định được các tác nhân gây kích thích cơn hen bùng phát, dùng thuốc duy trì theo chỉ định, theo dõi tình trạng bệnh để biết khi nào cần đến gặp bác sĩ. 

Nguyên nhân bị hen suyễn hay lên cơn hen suyễn là gì?

Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh hen suyễn vẫn chưa được hiểu rõ và có thể khác nhau ở mỗi người. Tuy nhiên, khi hen suyễn xảy ra thì có những phản ứng của hệ miễn dịch chống lại các vi sinh vật cùng với những phản ứng mạnh với một số tác nhân lạ ở trong phổi. Xác định được tác nhân gây kích ứng hô hấp gây ra hen sẽ giúp bạn có cách phòng tránh bệnh hen suyễn tốt hơn. Những yếu tố có khả năng kết hợp và khiến bạn mắc phải bệnh hen suyễn bao gồm:

• Các chất gây dị ứng trong môi trường, có thể là khói thuốc lá (hít phải thụ động) hoặc một số virus, vi khuẩn.
• Nhiễm trùng do virus gây ra làm ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.
• Tiền sử gia đình có cha, mẹ bị hen suyễn cũng làm tăng nguy cơ hen suyễn ở con cái.

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng gây bệnh hen là:

• Dị ứng, nhiễm trùng hô hấp, nhiễm trùng xoang
• Béo phì
• Giới tính, ở trẻ em thì các bé trai bị hen suyễn nhiều hơn bé gái nhưng ở người lớn thì hen suyễn phổ biến hơn ở nữ giới
• Nguy cơ nghề nghiệp như hóa chất, bụi công nghiệp
• Biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí
• Tiếp xúc với những thứ gây kích ứng hô hấp như mạt bụi, chất thải động vật/ côn trùng, lông da thú cưng, nấm mốc

Tất cả các yếu tố này cũng có khả năng gây bùng phát cơn hen cấp tính hay còn gọi là lên cơn hen suyễn ở những người đang mắc bệnh nếu không được kiểm soát tốt. Người bệnh hen cũng thường nhạy cảm với những yếu tố môi trường như thời tiết thay đổi, không khí lạnh và khô, độ ẩm cao,… hoặc bị kích thích hô hấp khi tập thể dục mạnh, có sự thay đổi cảm xúc bất ngờ gây thở nhanh, thở gấp.

Mục tiêu của việc kiểm soát, phòng tránh bệnh hen suyễn

Như đã đề cập, việc phòng tránh bệnh hen suyễn đề cập đến kế hoạch quản lý, kiểm soát bệnh hiệu quả ở mỗi người để ngăn ngừa các triệu chứng bùng phát hoặc trầm trọng hơn. Một kế hoạch phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp người bị hen suyễn có khả năng:

• Sống năng động mà không bị cản trở bởi các triệu chứng hen suyễn
• Tham gia được các bài tập thể dục và thể thao phù hợp
• Ngủ liền mạch, ngon giấc mà không bị triệu chứng hen suyễn làm gián đoạn giấc ngủ
• Đi học hoặc đi làm bình thường, không phải xin nghỉ phép
• Giữ được lá phổi sạch nhất có thể
• Ít gặp hoặc không gặp tác dụng phụ từ thuốc điều trị hen suyễn
• Không có các đợt hen cấp trầm trọng hoặc phải nhập viện điều trị.

5 Cách phòng tránh bệnh hen suyễn mà bạn nên ghi nhớ

1. Xác định và tránh tiếp xúc với các tác nhân gây kích thích đường thở

Bạn nên ghi lại nhật ký theo dõi tình trạng bệnh để cố gắng xác định các tác nhân dị ứng thường kích thích triệu chứng hen suyễn xuất hiện. Các tác nhân phổ biến gồm có khói bụi, nhiễm virus, phấn hoa, thay đổi thời tiết, lông động vật và các mùi hương hóa chất nồng.

Hãy cố gắng tránh tiếp xúc hết mức có thể với các tác nhân này để phòng tránh bệnh hen suyễn bùng phát. Nếu không thể, bạn nên chuẩn bị sẵn bình xịt cắt cơn hen bên người để kịp thời sử dụng khi lên cơn hen suyễn.

2. Luôn chú ý đến các triệu chứng và dùng thuốc theo chỉ dịnh

Ho, thở khò khè, thở không đều là những dấu hiệu cho thấy bệnh hen suyễn đang chưa được kiểm soát hiệu quả. Nếu các triệu chứng này trở nên nặng hơn thì cần phải sử dụng các thuốc cắt cơn theo chỉ định của bác sĩ.

Thuốc điều trị hen suyễn thường có ít nhất hai loại thuốc khác nhau. Điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ về tác dụng của từng loại và cách sử dụng thuốc đúng cách để mang lại hiệu quả. Mặc dù thuốc trị hen suyễn có thể gây ra một số tác dụng phụ nhưng lợi ích từ kiểm soát, phòng tránh bệnh hen suyễn vẫn lớn hơn rất nhiều. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng của thuốc, bạn nên trao đổi với bác sĩ để tìm hiểu thêm.

3. Biết phải làm gì khi bệnh hen suyễn trở nặng

Trước khi cơn hen suyễn bùng phát thường sẽ biểu hiện một vài dấu hiệu cảnh báo trước. Một số người có thể xuất hiện triệu chứng sớm trước khi lên cơn hen suyễn như ho, tức ngực, cảm thấy mệt mỏi. Đôi khi, đường dẫn khí đến phổi sẽ bị thu hẹp lại dần dần cho đến khi bị tắc nghẽn nghiêm trọng và gây bùng phát triệu chứng cấp tính. Bác sĩ thường khuyến cáo uống thuốc ngay khi có dấu hiệu xấu đi.

Khi bệnh hen suyễn trở nặng, bạn cần biết rõ cách sử dụng thuốc cần thiết theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Các bình xịt cắt cơn thường là bình xịt định liều cần phải được sử dụng đúng cách để mang lại hiệu quả như mong muốn. Bạn cần nghe kỹ hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ và luôn chuẩn bị bên mình.

4. Cung cấp kiến thức về bệnh hen suyễn cho người thân

Ngoài việc tự hiểu về tình trạng bệnh của chính mình thì bạn cũng cần phổ biến kiến thức về bệnh cho người thân xung quanh. Điều này giúp bạn nhận được những sự hỗ trợ kịp thời trong các trường hợp khẩn cấp cần dùng thuốc hoặc đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

Hãy đảm bảo mọi người cũng biết cách sử dụng bình xịt cắt cơn đúng cách và nhận biết được các triệu chứng nghiêm trọng để giúp đỡ kịp thời. Bạn có thể in cách sử dụng thuốc và để chung với bình xịt. Đây là cách phòng tránh bệnh hen suyễn diễn biến nghiêm trọng khi bản thân khó tự chủ động dùng thuốc.

5. Chú ý đến chế độ ăn uống cũng là cách phòng tránh bệnh hen suyễn bùng phát

Ngoài việc sử dụng thuốc điều trị, tránh xa các tác nhân gây hen suyễn thì chế độ ăn uống cũng góp phần kiểm soát bệnh. Một số loại thực phẩm hoặc nhóm thực phẩm đã được chứng minh là có ảnh hưởng đến sự phát triển cũng như tiến triển của bệnh hen suyễn.

Chế độ ăn ưu tiên các thực phẩm từ thực vật như rau củ, trái cây và hạn chế thịt, các sản phẩm từ sữa giàu chất béo cho thấy giúp làm giảm nguy cơ lên cơn hen suyễn, hỗ trợ kiểm soát tốt các triệu chứng bệnh. Chế độ ăn thực phẩm từ thực vật được xem là một lựa chọn điều trị tiềm năng cho người bệnh hen suyễn.

Lý do là vì các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật được chứng minh là làm giảm các phân tử gây viêm, đồng thời tăng các dấu hiệu chống viêm. Các axit béo không bão hòa cùng chất chống oxy hóa từ thực vật cũng cho thấy khả năng làm giảm viêm và các tình trạng do phản ứng viêm toàn thân gây ra như hen suyễn.

Để tăng cường các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, hỗ trợ tăng sức đề kháng hô hấp bạn có thể dùng thực phẩm bảo vệ sức khỏe Clearwayz. Thành phần hoạt chất trong mỗi viên nang uống để tăng chức năng hô hấp, giữ thông thoáng đường thở gồm có:

• Chiết xuất hạt nho (85% polyphenol)
• Hỗn hợp pha trộn độc quyền Cellular Targeted với
  • L-Arginine
  • Choline bitartrate
  • Whey protein isolate
  • Bột vỏ quế
  • Chiết xuất cacao
  • Chiết xuất lá bạch quả
  • L-Glutamine
  • L-Leucine
  • L-Cysteine

Trong đó, chiết xuất nho cùng các thực vật khác giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa, giảm viêm. Choline thúc đẩy sản xuất chất dẫn truyền thần kinh, tăng cường vận động ở phổi, giảm các yếu tố gây viêm, tăng sản sinh oxit nitric và kích thích miễn dịch hô hấp tự nhiên. Các axit amin như L-Arginine, L-Glutamine, L-Leucine,… cũng tăng sản sinh oxit nitric làm giãn phế quản, chống tiết dịch, chống lại các nhiễm trùng. Sản phẩm cũng cho thấy kết quả cải thiện làm thông thoáng đường thở sau 30 phút sử dụng trong nghiên cứu lâm sàng.

Người bệnh hen suyễn có thể sử dụng Clearwayz như một người bạn đồng hành để phòng tránh bệnh hen suyễn bùng phát trong kế hoạch quản lý, kiểm soát bệnh. Bạn nên uống 2 viên nang mỗi ngày trước khi đi ngủ trong ít nhất 4 tuần. Sau đó, bạn có thể dùng ở liều duy trì với 1 viên/ lần trước khi đi ngủ trong vòng 4 – 8 tuần.

* Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Nguồn tham khảo

1. Asthma – Causes and Triggers https://www.nhlbi.nih.gov/health/asthma/causes Ngày truy cập 27/8/2025
2. Asthma Prevention https://aafa.org/asthma/asthma-prevention/ Ngày truy cập 27/8/2025
3. Controlling Asthma https://www.cdc.gov/asthma/control/index.html Ngày truy cập 27/8/2025
4. 5 ways to keep your asthma under control https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/dont-let-asthma-hold-you-back-5-ways-to-make-sure-that-you-are-in-control-of-your-asthma Ngày truy cập 27/8/2025
5. The role of nutrition in asthma prevention and treatment https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7550896/ Ngày truy cập 27/8/2025