Chế độ ăn uống thiếu khoa học, ít chất xơ là nguyên nhân hàng đầu trong việc làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Thực tế, nếu mới chỉ ở giai đoạn đầu, việc điều trị bệnh trĩ là không khó. Theo đó, sự thay đổi hợp lý trong thói quen ăn uống, sinh hoạt có thể giúp ngăn ngừa bệnh trĩ, giảm sự tiến triển của búi trĩ và đồng thời ngăn trĩ quay trở lại một cách hiệu quả. Vậy, đối với người bệnh trĩ và người có nguy cơ mắc bệnh trĩ, nên ăn gì và kiêng ăn gì?

Vì sao người bệnh trĩ nên chú ý đến chế độ ăn uống?

Mặc dù, thực phẩm không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh trĩ song nó lại là nguyên nhân gián tiếp gây ra hàng loạt các triệu chứng của bệnh trĩ. Dù không ảnh hưởng đến sức khỏe, tuy nhiên căn bệnh này lại khiến người bệnh khó chịu, đau rát, đặc biệt là khi ngồi, vận động mạnh hay đi đại tiện. 

Một chế độ ăn uống thiếu cân bằng, ít các loại trái cây, rau củ, các loại ngũ cốc nguyên hạt sẽ làm gia tăng nguy cơ bị trĩ. Lý do là vì, những loại thực phẩm này sẽ tạo ra phân khô, khiến việc đại tiện trở nên khó khăn. Khi đó, người bệnh buộc phải rặn liên tục, điều này gây ra hiện tượng xung huyết, gây áp lực lên các tĩnh mạch hậu môn lâu dần tạo thành các búi trĩ. 

Do đó, để ngăn ngừa bệnh trĩ, giảm sự phát triển của các búi trĩ đồng thời để ngăn trĩ tái phát, các bác sĩ khuyến cáo mỗi người cần có chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh. Trong các trường hợp trĩ độ 1, độ 2, việc điều trị trĩ khá dễ dàng, chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống, khi đó các triệu chứng trĩ giảm dần và biến mất mà không cần đến thuốc. 

Top những thực phẩm người bệnh trĩ nên ăn

Thực phẩm chứa chất xơ

Một trong những lý do hình thành trĩ cũng như làm nặng thêm các triệu chứng bệnh trĩ là thói quen ăn uống thiếu chất xơ. Vì vậy, để phòng ngừa cũng như điều trị trĩ, kể cả trĩ nội lẫn trĩ ngoại, bạn cần bổ sung thêm nhóm thực phẩm chứa chất xơ trong các bữa ăn. Chất xơ tham gia vào việc trữ nước đáng kể trong ruột, giúp nhuận tràng, tiêu hóa tốt hơn từ đó làm cho phân mềm, dễ di chuyển. 

Để nói đến chất xơ, nó bao gồm 2 loại: chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. 

+ Chất xơ hòa tan: Là loại chất xơ khi đi vào đường ruột sẽ chuyển hóa thành gel. Có thể kể đến một số loại thực phẩm như rau đay, đậu bắp, mồng tơi, thanh long,…

+ Chất xơ không hòa tan: Là loại chất xơ sẽ không hòa tan khi vào đường ruột. Ví dụ như các loại rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây. 

Tuy nhiên, ví chất xơ có đặc tính giữ nước nên cũng không nên ăn quá nhiều. Nếu dư thừa chất xơ sẽ có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn ruột, trào ngược dạ dày. Trường hợp nguy hiểm có thể phải tiến hành phẫu thuật ruột để xử lý tắc nghẽn đường ruột. Theo đó, mỗi ngày bạn chỉ nên ăn 1-2 chén rau, ½ chén trái cây, tuyệt đối không nên thay thế bữa ăn hoàn toàn bằng rau củ, trái cây. 

Uống đủ nước mỗi ngày

Như chúng ta đã biết, nước chiếm đến 70% trọng lượng cơ thể và bạn sẽ trở nên khô héo, thiếu sức sống nếu thiếu nước. Nước không chỉ cung cấp khoáng chất, vận chuyển oxy, chất dinh dưỡng đến các tế bào và duy trì hoạt động của các cơ quan mà nước còn là chất xúc tác hiệu quả. Cụ thể, nước hỗ trợ chất xơ hoạt động tốt hơn, từ đó làm mềm phần và quá trình đi đại tiện suôn sẻ hơn. 

Đối với một người bình thường, cần uống đủ từ 2-2.5 lít nước mỗi ngày. Người thường xuyên vận động, luyện tập nhiều thì cần bổ sung lượng nước nhiều hơn. Ngoài nước lọc, bạn nên bổ sung thêm các loại nước ép, sinh tố, trà thảo mộc,… Buổi sáng, khi vừa thức dậy nên uống ngay một cốc nước ấm, giúp hệ tiêu hóa của bạn hoạt động tốt hơn. 

Thực phẩm giàu vitamin C và vitamin E

 Các loại vitamin nói chung và vitamin E, C nói riêng là những tinh chất vàng bổ trợ rất tốt cho người bị trĩ. Trong khi vitamin C tham gia vào việc hình thành, duy trì các mạch máu, ngăn chặn sự lão hóa và chống lại tác nhân gây bệnh thì vitamin E lại tích cực ngăn ngừa sự viêm nhiễm, chữa lành các mô viêm và làm teo các búi trĩ. 

Để bổ sung vitamin C cho cơ thể, bạn nên tăng cường ăn các loại rau củ quả như ổi, cam, kiwi, đu đủ, bông cải xanh, dâu tây, ớt chuông, súp lơ trắng, cá chua… Còn vitamin E thì có nhiều trong các loại rau củ như rau bina, rau chân vịt, bơ, bí cùng một số các thực phẩm khác như cá hồi, tôm, dầu oliu, dầu mầm lúa mì. Theo khuyến nghị, lượng vitamin C và vitamin E cần bổ sung tối thiểu là 15mg/ ngày, tương đương 25 IU mỗi loại. 

Vi chất Magie và Kẽm

Bên cạnh vitamin C và E thì bệnh nhân trĩ còn cần bổ sung thêm cả các vi chất cần thiết như Magie và Kẽm. Cả hai loại vi chất này đều đem đến công dụng là ổn định mạch máu, đảm bảo các mô phát triển cũng như chống viêm, nhuận tràng và chữa lành vết thương. Vi chất này được tìm thấy nhiều ở các thực phẩm như cá bơn, hạt điều sấy khô, bột yến mạch, nho khô, bơ lạc,….

Bên cạnh đó, bạn có thể làm phong phú thực đơn bằng cách thay đổi sang các thực phẩm có tính nhuận tràng khác như mật ong, rau má, bí đỏ, gừng, tỏi, hành,vv… Tuy nhiên, cần bổ sung với một lượng hợp lý, có sự cân đối đa dạng giữa các chất để không gây ra tác dụng phụ. 

Người bị trĩ nên kiêng ăn gì?

Các thực phẩm cay nóng

Trái ngược với các loại củ quả, các thực phẩm nóng được biết đến như là khắc tinh của bệnh trĩ. Một khi đi vào cơ thể, chúng gây kích thích trong hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến cả đường ruột và nhất là khiến việc đại tiện trở nên khó khăn và đau đớn hơn. Hơn nữa, đối với những người đã bị trĩ thì việc thường xuyên ăn đồ cay, nóng cũng góp phần làm cho các triệu chứng trĩ nặng hơn, có thể khiến hậu môn bị sưng to, đau rát và lòi trĩ. 

Một số các thực phẩm cay, nóng có thể kể đến như tiêu, ớt, tỏi, gừng, quế, riềng, tỏi,… Tuy chúng có tác dụng giữ ấm cho cơ thể, tuy nhiên nếu chẩn đoán bị trĩ thì nên hạn chế. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tránh ăn các món quá cay, quá nóng, điển hình như súp, cháo, lẩu. 

Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ

Theo các bác sĩ đầu ngành, các thực phẩm dầu mỡ không chỉ dễ gây ra một số bệnh như mỡ máu, xơ vữa động mạch, tiểu đường, gút, xơ gan mà còn dễ gây trĩ. Thực phẩm dầu mỡ là tên gọi để chỉ các món ăn được chiên, xào qua dầu thừa, ví dụ như khoai tây chiên, gà rán, bánh rán, cá viên chiên, pizza,…

Chuối xanh

Mặc dù chuối chín có tác dụng nhuận tràng, tốt cho hệ hiệu hóa và người bệnh trĩ thì chuối xanh lại hoàn toàn ngược lại. Theo đó, trong chuối xanh có nhiều thành phần tinh bột, mà lượng tinh bột nhiều cũng không tốt cho hệ tiêu hóa, nó khiến tăng nguy cơ bị táo báo. Do đó, nếu có các triệu chứng của bệnh trĩ thì nên tránh ăn loại quả này, thay vào đó ta nên ăn chuối chín vàng. 

Đồ ăn quá ngọt và thức uống có ga

Có thể bạn chưa biết nhưng thực phẩm chứa chất ngọt cũng là một trong những nguyên nhân gây táo bón. Một số trái cây thuộc hàng “ngọt” và tính nóng như mít, xoài, sầu riêng, vải, nhãn, chôm chôm,… Không nhất thiết phải loại bỏ hẳn nhưng bạn nên ăn với một lượng nhỏ nếu quá yêu thích. 

Bên cạnh đó, các loại đồ uống có ga hầu hết đều rất ngọt, và đó là mầm mống gây ra một số các bệnh tiềm ẩn trong cơ thể, trong đó có bệnh trĩ. Cùng với đó là socola, nếu dung nạp một lượng quá nhiều có thể gây ra sức ép lên hậu môn, làm cho tĩnh mạch bị tổn thương nghiêm trọng và gây ra nhiều hệ lụy. 

Các chất kích thích

Cuộc sống hiện đại, xô bồ đưa chúng ta đến gần hơn với các loại chất kích thích và hầu như các chuyên gia đều khuyến cáo rằng nó thực sự không tốt cho sức khỏe. Cụ thể, việc sử dụng rượu bia, cà phê hay thuốc lá, thuốc an thần về lâu dài khiến cơ thể tích nhiệt, mất nước, dễ đầy bụng. Đặc biệt là chất cồn cũng là thủ phạm gây tác động xấu đến trực tràng, làm xung huyết dạ dày và cản trở sự lưu thông máu. 

Giảm đường, tinh bột và tránh ăn nhiều thịt

Như bạn đã biết, thịt là nguồn cung cấp lượng lớn đạm cho cơ thể. Việc ăn nhiều thịt trong khi lại ít chất xơ dễ gây ra tình trạng khó tiêu, đầy bụng. Từ đó, có thể dẫn đến táo bón và điều đó khiến các triệu chứng của bệnh trĩ ngày càng nặng thêm. Để góp phần ngăn ngừa bệnh trĩ cũng như tránh trĩ tái phát trở lại thì bạn nên có chế độ ăn uống khoa học, ăn thịt kết hợp với rau xanh, các chất béo lành mạnh. 

Bên cạnh đó, khẩu phần ăn nên hạn chế đường, tinh bột để giảm áp lực cho thành ruột. Nếu ăn vượt quá mức quy định rất dễ gây táo bón, ngứa ngáy hậu môn và khiến các triệu chứng bệnh trĩ nặng thêm.

Những điều cần lưu ý về ăn uống đối với bệnh nhân trĩ

Bên cạnh viên nên ăn gì và kiêng ăn gì thì người bệnh trĩ, kể cả người có nguy cơ bị trĩ cần lưu ý một số điều như sau:

Các nguồn thực phẩm chứa chất xơ như trái cây, rau củ, tuy giúp làm mềm phân, ngăn ngừa táo bón nhưng với mỗi loại, bạn chỉ nên ăn với một lượng vừa phải, không ăn quá nhiều. 

Trong trường hợp không thể cung cấp đủ chất xơ, vitamin E, C hoặc Kẽm, Magie từ bữa ăn hằng ngày, bạn có thể bổ sung thêm các loại viên uống. Tuy nhiên, hãy nên sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ cũng như tìm hiểu thật kỹ về nguồn gốc, xuất xứ và tính hiệu quả của sản phẩm. 

Để có thể giảm thiểu các triệu chứng bệnh trĩ, cần tập thói quen đi cầu đều đặn vào một khung giờ cố định. Tốt nhất là buổi sáng, ngay sau khi ngủ dậy. Cùng với đó, khi có nhu cầu đại tiện thì nên đi ngay, không để lâu vì phân ở ruột càng lâu thì càng khô cứng, khiến việc đi cầu trở nên khó khăn. 

Ngoài ra, tránh một số thói quen như ngồi nhiều, vận động đi lại nhiều cũng như hạn chế vận động mạnh. Trong trường hợp, bệnh trĩ cấp độ nặng, tốt nhất là nên kiêng quan hệ để tránh bệnh diễn biến xấu đi. 

Trên đây là những thực phẩm nên ăn và nên kiêng khi bị trĩ cũng như một số các lưu ý cần thiết. Hy vọng quá đó sẽ đem đến những thông tin khách quan, giúp người bệnh lựa chọn được thực phẩm tốt cho sức khỏe, giúp phòng tránh và điều trị bệnh trĩ một cách tích cực.