Chất chống oxy hóa giữ vai trò quan trọng trong việc trung hòa các gốc tự do, tránh những tổn thương tế bào, dẫn đến nhiều bệnh mãn tính. Tuy nhiên, điều đáng lưu tâm là mặc dù cơ thể mỗi người đều có khả năng tự sản xuất chất chống oxy hóa nhưng sự thiếu hụt các chất chống oxy hóa thiết yếu vẫn xuất hiện khá thường xuyên. Do đó, việc tìm hiểu chi tiết về chất chống oxy hóa là gì cũng như làm thế nào để bổ sung đầy đủ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.

Định nghĩa chất chống oxy hóa là gì?

Chất chống oxy hóa được hiểu là hợp chất có khả năng trung hòa gốc tự do, ngăn chặn phản ứng oxy hóa – quá trình hóa học tạo ra gốc tự do – những phân tử bất ổn định, được hình thành trong quá trình trao đổi chất hoặc do tác động từ môi trường bên ngoài như tia UV, ô nhiễm. Khi tích tụ nhiều, những gốc tự do này có thể gây tổn thương tế bào, dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm. Hiện nay, có hai loại chất chống oxy hóa chính:

• Chất chống oxy hóa tự nhiên: Tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là trái cây, rau củ. Ví dụ: vitamin C, vitamin E, beta-carotene, polyphenol.
• Chất chống oxy hóa tổng hợp: Được tạo ra trong phòng thí nghiệm và thường được bổ sung dưới dạng thực phẩm chức năng. Ví dụ: astaxanthin, coenzyme Q10, alpha lipoic acid.

Lợi ích nổi bật khi bổ sung chất chống oxy hóa

Cơ thể mỗi người vốn luôn có khả năng tự sản sinh các chất chống oxy hóa để trung hòa các gốc tự do. Tuy nhiên, do lối sống hiện đại, chế độ ăn uống thiếu hụt và ô nhiễm môi trường cùng những lý do khác khiến lượng chất chống oxy hóa tự nhiên trong cơ thể có thể bị suy giảm. Khi này, việc bổ sung chất chống oxy hóa từ thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe khỏi gốc tự do, góp phần duy trì sức khỏe và đẩy lùi bệnh tật.

• Chống lại gốc tự do: Gốc tự do tưởng chừng vô hại nhưng lại là tác nhân thầm lặng, âm thầm tấn công các tế bào, gây ra tổn thương gọi là stress oxy hóa. Hậu quả của stress oxy hóa vô cùng nghiêm trọng, dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe như ung thư, xơ vữa động mạch, suy giảm thị lực,… Khi này, cơ thể cần tới các chất chống oxy hóa trung hòa các gốc tự do, ngăn chặn chúng gây hại và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
• Tăng cường miễn dịch: Ngoài vai trò chống lại gốc tự do, chất chống oxy hóa còn đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch, góp phần bảo vệ sức khỏe toàn diện cho cơ thể. Nhờ khả năng bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do, chất chống oxy hóa giúp duy trì sức khỏe và chức năng của các tế bào miễn dịch, từ đó nâng cao khả năng phòng vệ của cơ thể trước các tác nhân gây bệnh.
• Thúc đẩy sức khỏe da: Chất chống oxy hóa có thể bảo vệ tế bào da khỏi tác hại của gốc tự do, từ đó giúp da luôn căng mịn, tươi trẻ và rạng rỡ. Bổ sung đầy đủ chất chống oxy hóa sẽ giúp da giảm nếp nhăn, nám da, tàn nhang và cải thiện độ đàn hồi, cho bạn làn da khỏe đẹp từ sâu bên trong.
• Cải thiện sức khỏe tim mạch: Nhờ có chất chống oxy hoá mà lượng cholesterol xấu (LDL) xấu được giảm bớt, tăng cholesterol tốt (HDL) và ngăn ngừa sự hình thành mảng bám trong động mạch. Qua đó, bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ,…
• Hỗ trợ sức khỏe mắt: Ánh sáng xanh, tia UV là kẻ thù số 1 của đôi mắt. Chất chống oxy hóa đóng vai trò như màng chắn bảo vệ, giúp mắt tránh khỏi tác hại của ánh sáng có hại, hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh về mắt liên quan đến tuổi tác như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng.

Những loại chất chống oxy hóa

Cơ thể con người sở hữu hệ thống phòng thủ tự nhiên gồm nhiều chất chống oxy hóa, mỗi loại mang đến những chức năng riêng biệt, góp phần bảo vệ và nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ thể. Cụ thể:

• Vitamin E: Là loại vitamin tan trong chất béo, sở hữu hoạt tính chống oxy hóa mạnh mẽ nhất. Vitamin E giúp loại bỏ các gốc tự do, ngăn chặn quá trình oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
• Vitamin C: Tham gia vào quá trình tổng hợp collagen, duy trì độ săn chắc cho da và cơ bắp. Đồng thời, vitamin C có khả năng chống oxy hóa mạnh, bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của stress oxy hóa.
• Vitamin A: Cần thiết cho sự phát triển của các tế bào, đặc biệt là tim, phổi, thận, mắt và nhiều cơ quan khác.
• Beta-carotene: Một phần beta-carotene được chuyển hóa thành vitamin A, phần còn lại đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư.
• Selen: Chất dinh dưỡng thiết yếu cho hoạt động sống của tế bào.
• Lycopene: Mang lại lợi ích cho sức khỏe tim mạch, bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV và chống lại một số bệnh ung thư.
• Mangan: Tham gia vào quá trình giải độc các gốc peroxide tự do, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
• Zeaxanthin và Lutein: Góp phần xây dựng cấu trúc tế bào, tăng cường sức khỏe cho mắt và phòng ngừa bệnh đái tháo đường.
• Flavonoid, flavonoid, catechin, polyphenol và phytoestrogen: Là các chất chống oxy hóa mạnh có nguồn gốc thực vật, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Điểm danh thực phẩm chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao

Thực phẩm chính là nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hóa thiết yếu cho cơ thể. Nổi bật nhất chính là các loại trái cây, rau củ quả tươi, đặc biệt là những loại có màu sắc rực rỡ như xanh lá cây và đỏ tươi. Dưới đây là một số thực phẩm chứa chất chống oxy hóa và giàu dinh dưỡng:

>> Xem thêm: 10+ loại thực phẩm có chứa chất chống oxy hóa

Trà 

Từ lâu, trà được biết đến như thức uống chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh, mang lại lợi ích cho sức khỏe. Nắm bắt điều này, nền Y học cổ truyền Ba Tư đã phát triển các loại trà thảo dược kết hợp các thảo dược quý giá như saffron, red artichoke, savory… tạo nên sản phẩm chăm sóc sức khỏe hàng ngày. Nổi bật trong số đó là Satureja Khuzestania, một loại thảo mộc vùng Tây Nam Ba Tư được đánh giá cao về khả năng chống oxy hóa. Thành phần chính của Satureja Khuzestania bao gồm carvacrol, thymol, terpineol và các polyphenol khác. Dược liệu này được nhà sản xuất Ba Tư tuân thủ quy trình tiêu chuẩn hóa chặt chẽ từ khâu trồng trọt, thu hái đến chế biến theo Y học cổ truyền Ba Tư nhằm bảo tồn tối ưu các hoạt chất chống oxy hóa.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh hiệu quả của Satureja Khuzestanica trong việc tăng cường khả năng chống oxy hóa, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường, huyết áp, cholesterol cao. Nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu khoa Dược phẩm Đại học Khoa học y tế Tehran và Ủy ban lựa chọn thuốc (Iran) đã chỉ ra rằng Satureja Khuzestanica giúp:

• Giảm cholesterol toàn phần cũng như những cholesterol xấu (LDL)
• Tăng cholesterol tốt (HDL)
• Tăng cường khả năng chống oxy hóa của cơ thể trung bình 44%

Với liều dùng khuyến cáo 1-2g mỗi ngày, trong 2-4 tuần, Satureja Khuzestanica mang lại hiệu quả hỗ trợ giảm viêm, tăng cường chức năng gan, qua đó góp phần nâng cao sức đề kháng và khả năng chống oxy hóa của cơ thể một cách lâu dài.

Hiện nay, Dược trà Saturex chính là một trong những sản phẩm nổi bật, là sự kết hợp hoàn hảo giữa Satureja Khuzestanica và trà đen chất lượng cao. Sử dụng Saturex thường xuyên giúp bạn: Tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, bảo vệ gan, chống lão hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính…Dược phẩm này không chỉ đơn thuần bổ sung chất chống oxy hóa qua đường ăn uống mà còn tác động tích cực vào hệ thống bên trong, giúp cơ thể tự sản sinh và duy trì khả năng chống oxy hóa hiệu quả.

>> Xem thêm: Các loại đồ uống có chất chống oxy hoá

Dâu tây

Dâu tây luôn là loại trái cây được yêu thích bởi hàm lượng ellagitannin và axit ellagic cao gấp 11 lần so với các loại trái cây khác. Nhờ vậy, dâu tây sở hữu khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp ngăn chặn quá trình lão hóa, duy trì sự tươi trẻ cho làn da. Thêm vào đó, dâu tây còn là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, góp phần tăng cường cholesterol tốt trong máu, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bảo vệ sức khỏe tim mạch hiệu quả.

Cải xoăn

Cải xoăn vốn được được biết đến với công dụng làm đẹp và giảm cân hiệu quả. Nhờ chứa hợp chất chống oxy hóa kaempferol và flavonoid quercetin, cải xoăn mang đến khả năng bảo vệ tim mạch, chống viêm, giảm huyết áp hiệu quả. Bên cạnh đó, cải xoăn còn là nguồn cung cấp dồi dào vitamin A, C và K, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp, tăng cường miễn dịch, đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh cũng như tràn đầy năng lượng.

Socola

Socola, với thành phần chính từ bột cacao, bơ cacao cùng tỷ lệ đường và sữa được cân chỉnh tỉ mỉ, mang đến hương vị ngọt ngào, béo ngậy vừa phải. Hơn thế nữa, socola còn là nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hóa quý giá như flavanols, polyphenol và catechin. Qua đó, socola có khả năng chống viêm hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và ngăn ngừa tình trạng oxy hóa cholesterol xấu, bảo vệ sức khỏe tim mạch toàn diện.

Kỷ tử

Kỷ tử, vị thuốc quý được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và ẩm thực Trung Hoa, từ lâu đã được biết đến như một “siêu thực phẩm” với hàm lượng vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa dồi dào. Nhờ những dưỡng chất thiết yếu này, kỷ tử có khả năng tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do, góp phần ngăn ngừa lão hóa da hiệu quả, mang đến cho bạn vẻ đẹp rạng rỡ và sức khỏe lâu dài.

Việt quất

Việt quất nổi tiếng là thực phẩm nổi tiếng với hàm lượng dồi dào phenol có hoạt tính chống oxy hóa mạnh mẽ. Nhờ vậy, loại quả mọng này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương, giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa não. Bên cạnh đó, việt quất còn chứa anthocyanin – hợp chất flavonoid có khả năng hạ thấp chỉ số cholesterol LDL (cholesterol xấu) và huyết áp, góp phần phòng ngừa hiệu quả các bệnh tim mạch.

Sản phẩm từ sữa, trứng và gan

Bên cạnh sữa và trứng vốn nổi tiếng là nguồn cung cấp protein và canxi dồi dào, các sản phẩm từ hai nguyên liệu này còn ẩn chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu khác, góp phần mang lại lợi ích cho sức khỏe. Đặc biệt, phô mai – sản phẩm chế biến từ sữa – là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa dồi dào, giúp chống lại các gốc tự do, bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của lão hóa và nhiều bệnh lý nguy hiểm. Hơn nữa, phô mai còn chứa hàm lượng canxi, vitamin B12, phốt pho, selen và protein cao, đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch…

Chất chống oxy hóa đóng vai trò không thể thay thế đối với sức khỏe con người. Hoạt chất này giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của gốc tự do, từ đó phòng ngừa các bệnh mãn tính, tăng cường hệ miễn dịch và nâng cao chất lượng cuộc sống. Bởi vậy, bạn nên chủ động xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, khoa học, giàu trái cây, rau xanh, các loại hạt và thực phẩm chức năng có chứa chất chống oxy hóa. Ngoài ra, bạn cũng có thể kết hợp với lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và kiểm soát căng thẳng, để hạn chế bệnh tật và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn nhất.