Cùng với khô âm đạo, teo âm đạo là một chứng thường gặp sau mãn kinh với các triệu chứng điển hình như khô âm đạo và đau khi đạt cực khoái. Tuy nhiên, nhiều chị em vẫn chưa hiểu rõ về hội chứng này, các dấu hiệu điển hình cũng như có những lựa chọn điều trị gì? Tất cả những thắc mắc này sẽ được các chuyên gia giải đáp cụ thể hơn qua những thông tin bên dưới.

Teo âm đạo là gì?

Viêm teo âm đạo được hiểu là tình trạng mỏng đi của thành âm đạo do sự sụt giảm estrogen, xảy ra sau mãn kinh. Khi đó, mãn kinh được hiểu là giai đoạn từ 45-55 tuổi ở phụ nữ, khi mà buồng trứng không còn sản xuất trứng và kinh nguyệt cũng dừng lại. Phụ nữ được cho là bước vào thời kỳ mãn kinh khi không có kinh nguyệt trong vòng 12 tháng hoặc lâu hơn. 

Theo Hiệp hội Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ, có đến 40% phụ nữ sau mãn kinh có triệu chứng viêm teo âm đạo. Mặc dù, đối với phụ nữ, teo âm đạo là một phần bình thường của quá trình già đi, tuy nhiên nó gây bất tiện vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Phụ nữ bị teo âm đạo cũng có nguy cơ bị nhiễm trùng âm đạo mãn tính và các vấn đề về chức năng tiết niệu cao hơn so với bình thường. Điều này cũng khiến cho việc quan hệ tình dục trở nên đau đớn. 

Thực tế, teo âm đạo không chỉ gây ra sự đau đớn trong mỗi lần quan hệ tình dục mà còn liên quan đến các triệu chứng đau đớn ở đường tiết niệu. Từ sự tương đồng và tính chất kết nối giữa các triệu chứng âm đạo và tiết niệu mà người ta hay gọi chung là hội chứng tiết niệu sinh dục thời kỳ mãn kinh, gọi tắt là GSM. 

Các dấu hiệu của chứng teo âm đạo

Nóng rát hoặc ngứa ở vùng âm đạo

Khi các mô âm đạo bị viêm do teo âm đạo, phụ nữ có thể thấy nóng rát hoặc ngứa ở âm đạo. Điều này có thể xuất hiện ngẫu nhiên hoặc vào một thời điểm nhất định, chẳng hạn như sau khi quan hệ tình dục hoặc sau khi đi tiểu. 

Nhiễm trùng đường tiết niệu thường xuyên

Khi các mô âm đạo trở nên mỏng hơn, bạn có thể dễ bị nhiễm trùng hơn, xảy ra khi vi khuẩn lây lan từ vùng âm đạo đến niệu đạo, bàng quang, niệu quản và thậm chí cả thận. Ngoài ra, teo âm đạo cũng có những ảnh hưởng khác đến đường tiết niệu, chẳng hạn như tiểu không tự chủ, đi tiểu nhiều hơn, khó tiểu, tiểu ra máu, nóng rát khi đi tiểu. 

Chảy máu âm đạo

Khi mô lót âm đạo mỏng đi, đó là lúc mà các mạch máu bên trong nó ít được bảo vệ hơn, từ đó gây ra hiện tượng rò rỉ máu, đặc biệt là khi chịu ma sát hoặc áp lực từ quan hệ tình dục. 

Khô và đau khi quan hệ tình dục

Việc giảm estrogen có thể dẫn đến sự sụt giảm sản xuất dịch âm đạo, đóng vai trò là chất bôi trơn âm đạo. Một khi âm đạo bị khô, việc giao hợp có thể trở nên khó khăn hơn và đau đớn hơn. Vì vậy, phụ nữ bị teo âm đạo cũng dần mất hứng thú với tình dục cũng như các vấn đề khác với bạn tình của mình. 

Khó đạt cực khoái

Nếu việc quan hệ tình dục diễn ra không thoải mái hoặc đau đớn, điều đó hoàn toàn có thể gây khó khăn cho việc đạt cực khoái, một tình trạng được gọi là rối loạn chức năng cực khoái. Khi đó, teo âm đạo được cho là nguyên nhân phổ biến gây rối loạn cực khoái ở tuổi trung niên.  

Nguyên nhân gây teo âm đạo là gì?

Ở phụ nữ, trong thời kỳ mãn kinh, cơ thể họ ít tiết ra estrogen hơn. Một khi không có estrogen, niêm mạc âm đạo cũng dễ trở nên mỏng và kém co giãn hơn, ống âm đạo cũng có thể thu hẹp và rút ngắn dần. Ít estrogen hơn cũng là nguyên nhân làm giảm lượng dịch âm đạo bình thường và làm thay đổi sự cân bằng axit trong âm đạo ở phụ nữ. Tất cả những yếu tố này làm cho mô âm đạo trở nên mỏng hơn và dễ bị kích ứng hơn. 

Ngoài mãn kinh, hiện tượng cơ thể sản xuất ít estrogen hơn đôi khi cũng đến từ các vấn đề khác. Điển hình, phụ nữ đang cho con bú, đang điều trị ung thư hoặc đã cắt bỏ buồng trứng cũng có thể bị teo âm đạo cho thiếu estrogen. 

Phụ nữ và những người thuộc dòng AFAB trong thời kỳ mãn kinh là nhóm người có nhiều khả năng bị teo âm đạo nhất vì cơ thể họ sản xuất ít estrogen hơn một cách tự nhiên. Tuy nhiên, các yếu tố khác có thể làm giảm nồng độ estrogen và dẫn đến teo âm đạo, bao gồm:

• Giảm chức năng buồng trứng do hóa trị hoặc xạ trị
• Các loại thuốc có chứa đặc tính kháng estrogen bao gồm tamoxifen, medroxyprogesterone và nafarelin. 
• Cắt bỏ buồng trứng
• Một số loại thuốc tránh thai
• Rối loạn miễn dịch
• Cho con bú
• Hút thuốc lá
• Những người có hoạt động tình dục thâm nhập không thường xuyên

Các cách điều trị teo âm đạo

Các phương pháp điều trị nội tiết tố cho bệnh teo âm đạo

Estrogen bôi tại chỗ

Đây là một biện pháp điều trị các triệu chứng teo âm đạo mà không làm tăng nồng độ estrogen trong máu của người phụ nữ. Loại này có sẵn ở dạng kem, thuốc đặt âm đạo hoặc vòng. 

+ Kem estrogen âm đạo: Sử dụng dụng cụ bôi để bôi kem vào âm đạo. Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên bôi hàng ngày trong vài tuần đầu tiên, sau đó rút ngắn xuống còn 2-3 lần/ tuần. 

+ Vòng âm đạo: Đó là một chiếc vòng nhỏ, mỏng và có sự linh hoạt, được đưa vào bên trong âm đạo. Chiếc vòng này sẽ giải phóng ra một lượng estrogen thấp trong suốt ba tháng. Sau đó, các bác sĩ sẽ đến tháo vòng và thay bằng một chiếc vòng mới. 

+ Viên thuốc đặt âm đạo: Một viên thuốc nhỏ được đặt vào âm đạo bằng dụng cụ bôi. Giống như các phương pháp điều trị bằng estrogen khác, bạn hãy sử dụng nó hằng ngày trong một khoảng thời gian trước khi giảm dần xuống còn 2-3 lần/ tuần. 

Liệu pháp thay thế hormone

Hay còn gọi là liệu pháp estrogen toàn thân, loại liệu pháp hormone này được đánh giá là khá hữu ích với những người có các dấu hiệu mãn kinh khác như bốc hỏa. Thuốc này sẽ được dùng với liều cao hơn để đưa đi đến khắp các tế bào trong cơ thể chứ không chỉ âm đạo.

Nếu bạn đã mãn kinh hơn 10 năm hoặc chỉ bị khô âm đạo, nên chọn liệu pháp điều trị tại chỗ. Ngược lại, liệu pháp hormone toàn thân sẽ mang đến các lợi ích, chẳng hạn như cải thiện sức khỏe âm đạo, ngủ ngon hơn, ít bốc hỏa hơn và cải thiện tâm trạng hơn. 

Một trong những liệu pháp thay thế hormone được nhiều chị em lựa chọn là bổ sung viên uống vitamin Femarelle. Femarelle cung cấp một loạt sản phẩm phù hợp với từng giai đoạn đặc biệt trong cuộc đời của phụ nữ, hỗ trợ họ vượt qua những thách thức về sức khỏe liên quan đến quá trình lão hóa. Femarelle Rejuvenate được thiết kế dành riêng cho phụ nữ sau tuổi 40, giúp họ đối mặt với giai đoạn tiền mãn kinh. Sản phẩm này chú trọng đến việc ngăn ngừa lão hóa, giữ gìn vẻ trẻ trung và sức khỏe tổng thể. Khi bước vào độ tuổi sau 50, phụ nữ bắt đầu trải qua giai đoạn mãn kinh với các triệu chứng không thoải mái như cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, tâm trạng thất thường, và giấc ngủ gián đoạn. Femarelle Recharge được tạo ra để giúp giảm nhẹ những triệu chứng này, hỗ trợ phụ nữ qua giai đoạn khó khăn. Cuối cùng, Femarelle Unstoppable đáp ứng nhu cầu của phụ nữ ở độ tuổi 60 trở lên, sau mãn kinh, với mục tiêu ngăn ngừa loãng xương – một vấn đề sức khỏe phổ biến trong giai đoạn này. Mỗi sản phẩm Femarelle đều được thiết kế với sự hiểu biết sâu sắc về nhu cầu và thách thức sức khỏe mà phụ nữ phải đối mặt trong từng giai đoạn cuộc đời.

Femarelle ba sản phẩm thực phẩm chức năng dành cho phụ nữ ở các độ tuổi 40, 50, 60 do Medpharm phân phối độc quyền tại thị trường Việt Nam.

Các phương pháp điều trị không dùng nội tiết tố cho bệnh teo âm đạo

Chất bôi trơn và dưỡng ẩm

Những chất này giúp điều trị các triệu chứng liên quan đến khô âm đạo, nhờ đó cải thiện được quan hệ tình dục nhằm mang đến sự thoải mái hơn. Bạn có thể tìm mua những sản phẩm này của các thương hiệu uy tín có bán sẵn tại các nhà thuốc hoặc cửa hàng. 

Chất bôi trơn âm đạo nên được sử dụng vào mỗi lần quan hệ để giảm sự ma mát và đau đớn. Chúng có thể có gốc nước, silicon hoặc dầu với hiệu quả thường khá ngắn. Trong khi đó, chất dưỡng ẩm âm đạo lại có khả năng bám vào mô âm đạo để giúp các tế bào duy trì độ ẩm. So với chất bôi trơn, chất dưỡng ẩm hoạt động lâu hơn vì thế nên 1-3 ngày dùng 1 lần. Ngoài ra, một số loại dầu tự nhiên, chẳng hạn như dầu ô liu và dầu dừa, cũng có thể sử dụng để làm chất bôi trơn và dưỡng ẩm.  

Phương pháp điều trị bằng laser

Các phương pháp điều trị bằng laser CO2 không xâm lấn và không phẫu thuật giúp tái tạo mô âm đạo, cải thiện sức mạnh cũng như độ đàn hồi của nó sau khi điều trị bằng laser. 

+ Máy giãn nở: Là thiết bị giúp mở rộng (giãn nở) âm đạo của bạn nhằm cải thiện sự thoải mái khi quan hệ tình dục. Thông thường, một người sẽ bắt đầu với một dụng cụ giãn nở nhỏ để làm quen và sau đó dần dần tiến tới những kích thước lớn hơn. 

+ Ospemifene (Osphena®): Là loại thuốc uống mang lợi ích tương tự như estrogen nhưng lại không chứa estrogen. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, người dùng có thể gặp tác dụng phụ nghiêm trọng, đó là tăng nguy cơ hình thành máu đông. 

Cách phòng ngừa chứng teo âm đạo ở phụ nữ

Mất estrogen là một phần bình thường của quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể người phụ nữ. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có những biện pháp để giữ cho tình trạng teo âm đạo không bị trầm trọng hơn. Chẳng hạn như tránh các chất gây kích thích lên âm đạo như nước hoa, thuốc nhuộm, dầu gội, chất tẩy rửa và thụt rửa. 

Cạnh đó, để ngăn ngừa chứng teo âm đạo sau mãn kinh, người phụ nữ cần chủ động chuyện chăn gối hơn bởi việc thường xuyên quan hệ tình dục rất tốt cho chứng teo âm đạo, vì nó làm tăng lưu lượng máu đến các mô âm đạo. Bằng cách này, nó giữ cho sức khỏe sinh dục của bạn khỏe mạnh hơn. Ngoài ra, bạn nên dành thời gian cho màn dạo đầu để có thể khiến cho việc quan hệ trở nên thoải mái hơn. 

Ngoài ra, mặc quần lót bằng cotton cũng như quần áo rộng rãi cũng có thể góp phần cải thiện các triệu chứng teo âm đạo. Cụ thể, nó giúp cải thiện sự lưu thông không khí xung quanh bộ phận sinh dục, từ đó ngăn chặn môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. 

Teo âm đạo có thể không gây nguy hiểm song lại ảnh hưởng khá nặng nè đến đời sống của người phụ nữ, nhất là đời sống tình dục. Vì vậy, nếu thấy các dấu hiệu như đau khi giao hợp mặc dù đã dùng đến dung dịch bôi trơn hoặc bị chảy máu bất thường, nóng rát, đau nhức hoặc chảy dịch, hãy đến bệnh viện sớm để được thăm khám và đưa ra biện pháp can thiệp kịp thời.