Ngay cả khi bạn chưa từng bị sỏi thận hoặc đã bị sỏi thận trước đó, đều cần thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn ngừa sỏi thận. Mặc dù, không có một cách nào chắc chắn để bạn loại bỏ được sỏi thận, nhất là với những người có tiền sử bị bệnh này. Tuy nhiên, nếu biết cách ăn uống khoa hợp kết hợp uống thuốc điều độ, điều đó có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh một cách hiệu quả. 

Tăng lượng chất lỏng  

Uống nhiều nước chính là nguyên tắc vàng trong phòng ngừa bệnh sỏi thận. Để tránh tạo sỏi, việc đơn giản nhưng cũng cần quan trọng, đó là tăng lượng chất lỏng nạp vào cơ thể. Một khi lượng nước trong cơ thể tăng lên, nó sẽ làm tăng tốc độ dòng chảy của nước tiểu, giảm nồng độ chất hòa tan, giúp mọi thứ đi qua đường tiết niệu một cách dễ dàng.

Ngược lại, nếu bạn uống không đủ nước, lượng nước tiểu thấp sẽ khiến các tinh thể muối dễ dàng tụ lại và tạo thành sỏi. Để ngăn ngừa sỏi thận tái phát, càng phải tích cực uống nước, nó có thể giảm tới 30% nguy cơ sỏi tái phát. Ngoài nước lọc, các loại thức uống khác cũng được khuyến khích, chẳng hạn như nước cam và nước chanh, cả hai loại đều giúp làm tăng mức độ ức chế sỏi, đặc biệt là citrate. Ngoài ra, một số loại thảo dược như kim tiền thảo, mã đề, râu ngô cũng có tác dụng lợi tiểu và sống sỏi.

Tìm điểm ngọt canxi

Canxi được tìm thấy trên khắp cơ thể chúng ta, từ hệ thống thần kinh, cơ bắp, tim và xương. Tuy nhiên, cơ thể chỉ cần một lượng canxi nhất định để hoạt động tối ưu, nếu vượt quá hoặc thấp hơn mức này, nó có thể gặp nhiều vấn đề về sức khỏe. Canxi cũng trợ chức năng thận, vì vậy bạn không nên hạn chế nó ngay cả khi sỏi của bạn được tạo nên từ canxi. 

Theo đó, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, lượng canxi hấp thụ bình thường (tức là tuân theo một chế độ ăn uống đa dạng, lành mạnh) sẽ có tác dụng bảo vệ chống lại sự hình thành sỏi trong tương lai. Tuy nhiên, nên ưu tiên nạp nó từ thực phẩm, bởi cơ thể xử lý canxi từ thực phẩm tốt hơn nhiều so với các thực phẩm bổ sung. Theo đó, canxi có nhiều trong các thực phẩm như phô mai Ricotta, sữa chua nguyên chất, ít béo, sữa ít béo, nguyên chất, Mozzarella, cải xoăn, quả sung, nước cam, sữa hạnh nhân, đậu phụ,vv…

Giảm lượng natri

Muối được biết đến là một chất khoáng diệu kỳ, nó có thể giúp bảo quản thực phẩm, hỗ trợ sự sống và cải thiện hương vị cho các món ăn. Tuy nhiên, lượng natri dư thừa lại là nguyên do làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ và bệnh thận. Một chế độ ăn quá nhiều muối sẽ dẫn đến tăng hàm lượng canxi trong nước tiểu, từ đó tăng khả năng hình thành sỏi thận. 

Bên cạnh việc giảm lượng muối trong khâu chế biến món ăn, chúng ta cũng cần tránh muối từ các nguồn khác. Cụ thể là các thực phẩm chế biến sẵn như bim bim, khoai tây chiên, bánh quy và các thực phẩm đóng hộp như súp đóng hộp, thịt đóng hộp, cá đóng hộp. Bên cạnh việc hạn chế muối, bạn cũng nên tập ăn nhạt, ít các gia vị như đường, ớt, mắm, muối vì đồ ăn càng thanh đạm càng tốt cho sức khỏe. 

Ăn ít thực phẩm giàu oxalate

Chuyển sang chế độ ăn ít oxalate có thể làm giảm nguy cơ mắc sỏi canxi oxalat. Bởi vì, oxalate – một hợp chất tự nhiên có trong thực phẩm, một khi kết hợp với canxi có trong nước tiểu dễ hình thành sỏi thận, gọi là sỏi canxi oxalat. Hạn chế oxalate rất đơn giản, chỉ cần bạn ăn ít các loại thực phẩm có hàm lượng oxalate cao như rau bina, đại hoàng, khoai tây nướng, đậu lăng, bột kiều mạch, hạnh nhân,vv…

Thực hiện các bước để giảm nhiễm trùng đường tiết niệu

Sỏi Struvite thường do nhiễm trùng và chúng thường xảy ra nhất sau khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu kéo dài. Vì vậy để ngăn ngừa sỏi thận, cụ thể là sỏi Struvite, mọi người cần thực hiện một số bước để giảm tình trạng nhiễm trùng. Một số các biện pháp được cho là hiệu quả bao gồm uống nhiều nước, đi tiểu ngay khi có nhu cầu, sử dụng men vi sinh, bổ sung vitamin C, vệ sinh sạch sẽ vùng kính, tạo thói quen đi vệ sinh tốt,vv…

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc có thể giúp kiểm soát lượng khoáng chất và muối trong nước tiểu, điều này được cho là hữu ích ở một số nhóm người có thể hình thành một số loại sỏi. Tùy thuộc vào từng loại sỏi thận mà bạn có thể mắc phải và thành phần cụ thể của nước tiểu, được xác định bằng xét nghiệm, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc. 

Một số loại thuốc có thể làm giảm nồng độ axit uric trong máu và giảm nguy cơ hình thành sỏi axit uric, trong khi các loại khách lại làm tăng khả năng hòa tan của Cystine trong nước tiểu và giảm nguy cơ tạo sỏi Cystin.

Tránh tiêu thụ quá nhiều caffeine

Caffeine có khả năng làm tăng tốc độ trao đổi chất và có thể gây mất nước. Theo đó, giới hạn được khuyến nghị đối với caffeine cho người lớn là 400mg mỗi ngày, tương đương khoảng 4 tách cà phê. Mặc dù, chúng ta đều biết rằng, trà xanh, trà đen, Espresso, Cappuccino, Macchiato, Latte,vv… đều có chứa caffeine. Tuy nhiên, không có nghĩa là chúng hoàn toàn xấu. 

Ngược lại, một số loại thức uống có nguồn gốc từ thảo dược, đặc biệt là trà xanh, trà đen lại có chứa những hợp chất có khả năng ngăn chặn sự hình thành sỏi thận. Với những loại thức uống này, bạn hoàn toàn có thể uống với một lượng vừa đủ. Ngược lại, với những thức uống chứa caffeine khác như nước ngọt, sô cô la, trà và nước tăng lực thì nên uống càng ít càng tốt. 

Loại bỏ đồ uống có đường

Với những người có nguy cơ cao bị sỏi thận hoặc có khả năng bị sỏi thận tái phát, nên hạn chế uống đồ uống có đường. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đồ uống có đường đặc biệt là đồ uống chứa siro bắp có hàm lượng fructose cao, đi liền với sự phát triển của sỏi thận. Chúng ta cần hiểu rằng, nguyên tắc để phòng ngừa và điều trị sỏi thận là uống nhiều nước, tuy nhiên nên đảm bảo rằng, ít nhất một nửa lượng chất lỏng phải là nước tinh khiết. 

Theo dõi việc ăn thực phẩm có tính axit cao

Nước tiểu có tính axit cao có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận do axit uric và khiến việc đào thải sỏi trở nên đau đớn hơn. Lượng axit cao trong nước tiểu cũng khuyến khích thận tái hấp thu citrate hơn là bài tiết nó. Citrate là một hợp chất có thể giúp loại bỏ sỏi gốc canxi cũng như làm giảm sự phát triển của chúng. 

Các loại thực phẩm có tính axit bao gồm thịt đỏ, thịt lợn, gia cầm, hầu hết các loại cá, các loại phô mát, trứng. Tất nhiên, vì đây là những nguồn cung cấp protein tốt, chứa nhiều năng lượng cũng như dưỡng chất cho cơ thể nên rất khó để tránh hoàn toàn. Tuy nhiên, với những người bị sỏi thận thường xuyên, tốt nhất nên cần theo dõi và hạn chế nó. 

Uống thuốc bổ sung và vitamin

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thực phẩm bổ sung tự nhiên và vitamin có thể giúp giảm nguy cơ sỏi thận ở một số người như kali citrat, vitamin B6 (có nhiều trong các loại thực phẩm như chuối, xoài, đậu nành, bơ và cá bơn), các loại vitamin nhóm B khác như riboflavin, thiamine và B12, tất cả đều không có hại cho người bị sỏi thận. 

Ngoài ra còn có vitamin D, canxi, dầu cá. Tuy nhiên, một số loại trong số này trước khi sử dụng cần hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia dinh dưỡng. Bởi một số chất bổ sung có thể làm tăng nguy cơ cho một số nhóm đối tượng nhất định. 

Bên cạnh những biện pháp phòng ngừa sỏi thận phổ biến trên, điều trị y tế cho những người có nguy cơ tạo sỏi cao cũng là điều cần thiết. Họ là những bệnh nhân được cho là có khả năng mắc bệnh cực kỳ cao, do tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc sỏi hoặc khi có lượng sỏi lớn. Một số các phương pháp có thể bao gồm kiềm hóa nước tiểu kali citrat hoặc natri bicarbonate, thuốc lợi tiểu thiazide hoặc tiopronin hoặc d-penicillamine. Tất nhiên, những phương pháp này cần được chỉ định, thực hiện và theo dõi bởi các bác sĩ chuyên khoa tiết niệu.