Có gần 1 trong 7 cặp vợ chồng bị vô sinh và ở một nửa trong số cặp vợ chồng này, tình trạng vô sinh ở nam giới ít nhất đóng một vai trò nào đó. Nguy cơ vô sinh ở nam giới hiện đang là một trong những bệnh nam khoa phổ biến, tác động không nhỏ đến tâm lý, cuộc sống của người bệnh. Cùng tìm hiểu thêm một số thông tin về bệnh vô sinh ở nam như nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng tránh và điều trị qua những chia sẻ trong bài viết sau đây. 

Vô sinh ở nam giới là gì?

Có thể hiểu, vô sinh nam chính là những vấn đề sức khỏe có thể khiến cho người đàn ông khó thể làm cho bạn đời có thai. Theo đó, cũng như ở nữ giới, chức năng sinh sản ở nam giới cũng là một quá trình rất phức tạp. Để giúp cho bạn tình của mình mang thai, người đàn ông cần đạt được một số các điều kiện nhất định.

Đầu tiên, chính người đàn ông đó phải tự mình sản xuất được các tinh trùng khỏe mạnh. Điều này chính là kết quả từ việc hình thành cũng như phát triển cơ quan sinh sản nam kể từ giai đoạn dậy thì. Khi ít nhất một trong hai tinh hoàn hoạt động bình thường, cơ thể sản xuất được đủ lượng testosterone cùng một số yếu tố khác để sản xuất tinh trùng. 

Khi quan hệ, các tinh trùng sẽ được từ tinh hoàn, đi qua các ống lẫn vào tinh dịch và xuất ra khỏi dương vật. Thêm vào đó, nếu số lượng tinh trùng càng lớn thì tỉ lệ thụ tinh với trứng càng cao và ngược lại. Đồng thời, các tinh trùng cần có đủ khả năng di chuyển và sức mạnh để bơi trong hành trình đến ống dẫn trứng, nơi quá trình thụ thai diễn ra. 

Hiện nay, tỷ lệ vô sinh ở nam giới ngày càng phổ biến, bởi theo thống kê hiếm muộn ở nam giới chiếm đến 40%. Vì vậy, đối với các cặp vợ chồng, nếu sau một năm quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai mà chưa có con, nên đến bệnh viện để xét nghiệm và điều trị. 

Dấu hiệu cảnh báo nguy cơ vô sinh ở nam

Dấu hiệu chính của vô sinh ở nam chính là không có khả năng thụ thai, có thể cũng không cos bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng rõ ràng nào khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chúng ta có thể nhận biết vô sinh thông qua một vấn đề tiềm ẩn nào đó. Chẳng hạn như rối loạn di truyền, mất cân bằng nội tiết tố, giãn tĩnh mạch quanh tình hoàn. Khi đó, các dấu hiệu và triệu chứng có thể nhận thấy sẽ bao gồm:

• Các vấn đề về chức năng tình dục, ví dụ như khó xuất tinh hoặc lượng chất lỏng xuất ra ít, giảm ham muốn tình dục hoặc khó duy trì sự cương cứng ( rối loạn cương dương)
• Đau, sưng hoặc có khối u ở vùng tinh hoàn
• Nhiễm trùng đường hô hấp tái phát
• Không có khả năng ngửi
• Sự phát triển bất thường ở vú
• Giảm lông mặt hoặc cơ thể cũng như các dấu hiệu bất thường khác về nhiễm sắc thể hoặc nội tiết tố
• Số lượng tinh trùng thấp hơn bình thường (ít hơn 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch hoặc tổng số tinh trùng dưới 39 triệu mỗi lần xuất tinh.

Nguyên nhân gây vô sinh ở nam

Những tắc nghẽn gây vô sinh ở nam giới

Tinh trùng được tạo ra trong tinh hoàn, sau đó chúng phải cần đến 2 đến 10 ngày để đi qua một loạt các ống nhỏ gọi là mào tinh hoàn, nơi chúng trưởng thành và thoát ra một ống dẫn lớn hơn gọi là ống dẫn tính. Ống dẫn tinh đổ tinh trùng vào ống phóng tinh, nơi chúng được hòa lẫn với tinh dịch từ túi tinh và tuyến tiền liệt. 

Trong quá trình xuất tinh, các cơn co thắt đẩy tinh dịch vào niệu đạo và ra khỏi dương vật. Tắc nghẽn hoặc thiếu ống dẫn trứng (bao gồm cả ống dẫn tinh) là nguyên nhân gây ra khoảng 1/3 trường hợp vô sinh nam. Sự tắc nghẽn hoặc không có ống dẫn tinh có thể là do thắt ống dẫn tinh hoặc chấn thương

Vấn đề về tinh trùng gây vô sinh ở nam giới

Các vấn đề về số lượng hoặc chất lượng tinh trùng được cho là do yếu tố di truyền gây ra. Khi đó, những mảnh nhỏ của nhiễm sắc thể nam có thể bị thiếu ở một số nam giới có vấn đề về tinh trùng. Điều này có thể gây ra:

Không có tinh trùng (azoospermia): Là tình trạng tinh dịch không chứa bất kỳ tinh trùng nào, điều này có thể đến từ việc tắc nghẽn ống dẫn tinh hoặc tinh hoàn không sản xuất ra tinh trùng.

Số lượng tinh trùng thấp (oligospermia): Lượng tinh trùng xuất ra không đủ để đem đến khả năng thụ thai. 

Hình dạng bất thường: Trong khi tinh trùng khỏe mạnh có hình dạng giống như một con nòng nọc thuôn dài thì tinh trùng có hình dạng bất thường lại có hình dạng như đầu to, đuôi không thẳng. Khi đó, những con tinh trùng dị dạng này thường khó có thể xâm nhập vào bề mặt trứng của người phụ nữ. 

Khả năng vận động kém: Tinh trùng khỏe mạnh có đuôi quăn giúp chúng bơi qua hệ thống sinh sản của người phụ nữ. Ngược lại, tinh trùng có khả năng di chuyển kém thường bơi một cách yếu ớt hoặc không bơi được. 

Vấn đề chức năng gây vô sinh ở nam giới

Một số các vấn đề về chức năng có thể gây ra hoặc góp phần gây ra nguy cơ vô sinh ở nam. Theo nghiên cứu, các vấn đề đó thường bao gồm:

• Bất lực: Được hiểu là không có khả năng đạt được hoặc duy trì sự cương cứng đủ để quan hệ tình dục.
• Vấn đề xuất tinh: Xuất tinh ngược dòng, được hiểu là tinh dịch sẽ đi vào bàng quang thay vì xuất tinh qua dương vật. Một tình trạng khác là xuất tinh sớm. 
• Các vấn đề về tinh hoàn: Do chấn thương, nhiễm trùng hoặc hóa trị.
• Cắt bỏ tuyến tiền liệt: Tác dụng phụ của phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt bao gồm vô sinh, bất lực và không tự chủ.
• Một số rối loạn khác: Như bệnh đa xơ cứng, tiểu đường và các rối loạn khác có thể gây khó khăn khi cương cứng và xuất tinh.
• Kháng thể: Hệ thống miễn dịch của người đàn ông tạo ra các kháng thể cản trở hoạt động của tinh trùng, chẳng hạn như giảm khả năng tinh trùng bám vào trứng của bạn tình.

Vấn đề nội tiết tố gây vô sinh ở nam giới

Mức độ hormone sinh dục nam được điều chỉnh bởi một loạt các tuyến và hormone của chúng. Khi đó, tuyến yên trong não ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất hormone ở tinh hoàn dưới sự hướng dẫn của vùng dưới đồi. Một nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới tương đối hiếm gặp là do không sản xuất đủ lượng hormone gonadotropin. 

Cách phòng tránh vô sinh ở nam giới

Để giúp cải thiện khả năng sinh sản ở nam giới, việc thay đổi lối sống là một điều cực kỳ quan trọng. Theo đó, hãy chủ động tránh xa một số nguyên nhân gây vô sinh như sau:

• Hút thuốc lá
• Uống rượu bia
• Thuốc giải trí (bao gồm thuốc trầm cảm, chất kích thích và ảo giác)
• Bệnh lây truyền qua đường tình dục
• Căng thẳng do nhiệt từ đồ lót bó sát
• Steroid đồng hóa (dùng cho mục đích thể hình hoặc thể thao) 

Cách điều trị vô sinh ở nam giới

Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp điều trị nào có thể cải thiện chất lượng tinh trùng của nam giới. Tuy nhiên, một số các kỹ thuật khác nhau được biết là có thể làm tăng tỷ lệ thụ thai bằng cách sử dụng chất lượng tinh trùng hiện có. Nhiều đàn ông có đủ tinh trùng để thụ tinh với trứng trong ống nghiệm. Thực tế, trong hầu hết các trường hợp, các cặp vợ chồng có thể được trợ giúp bằng cách công nghệ hỗ trợ sinh sản (ART). 

Một số các công nghệ sinh sản dành cho nam giới có thể kể đến như phẫu thuật, liệu pháp hormone, thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI). Mỗi công nghệ sẽ được chỉ định cho từng trường hợp riêng sau khi đã được các bác sĩ tiến hành chẩn đoán và xét nghiệm. Ngoài những chẩn đoán về các vấn đề liên quan như tiền sử bệnh lý, khám cơ quan sinh dục, các thói quen tình dục, người bệnh sẽ được lấy tinh dịch đồ cùng với một số các xét nghiệm hỗ trợ như siêu âm bìu, siêu âm qua ngã trực tràng, xét nghiệm hormone, nước tiểu sau xuất tinh,vv… trước khi đưa ra kết quả chính xác cuối cùng. 

Có thể thấy, nguy cơ vô sinh ở nam giới chiếm tới 30-40%, phần còn lại là ở nữ hoặc cả hai. Việc hiểu biết về nguyên nhân gây vô sinh sẽ cần thiết để giúp cho cánh mày râu có thể tự phòng ngừa cho mình cũng như kịp thời điều trì để mau chóng có tin vui cũng như bảo đảm sức khỏe và hạnh phúc cho gia đình mình.