Ẩm thực Iran từ lâu đã chinh phục du khách bởi sự tinh tế, đầy màu sắc và hương vị khó quên. Tuy nhiên, hành trình khám phá văn hóa Iran sẽ không trọn vẹn nếu bạn bỏ qua những thức uống độc đáo và đặc trưng nơi đây. Bên cạnh vai trò giải khát thông thường, văn hóa uống của người Iran ẩn chứa những nét phong tục tập quán và truyền thống lâu đời, đặc trưng. Để tìm hiểu thêm về người Iran hay uống gì mỗi ngày và tại sao người dân nơi đây lại có văn hoá uống trà nổi tiếng, bạn có thể tham khảo thêm những thông tin chia sẻ ngay sau đây. 

Thức uống hàng ngày của người Iran

Nổi tiếng với di sản văn hóa lâu đời và phong phú, Iran còn sở hữu nền ẩm thực vô cùng hấp dẫn và đa dạng. Không chỉ thu hút du khách bởi những món ăn đặc sắc, Iran còn chinh phục thực khách bằng thế giới đồ uống phong phú. Từ những tách trà thảo mộc, mang đến cảm giác thư giãn và sảng khoái, đến Sharbat truyền thống ngọt ngào, thức uống Iran luôn ẩn chứa những hương vị mới mẻ và độc đáo. 

Trà

Trà là một phần không thể tách rời trong văn hóa Ba Tư, là thức uống được người dân nơi đây yêu thích nhất. Khác với nhiều nơi khác, trà có mặt xuyên suốt cả ngày, từ bữa sáng, bữa trưa đến cả bữa tối. Trong đó, Chai-ye Irani, là một trong những loại trà Ba Tư nổi tiếng nhất. Đây là sự kết hợp tuyệt vời giữa lá trà đen, bạch đậu khấu, quế và các loại gia vị khác, tạo nên một tách trà thơm nồng, đậm đà, lý tưởng để thưởng thức trong những ngày đông giá lạnh. Cho đến thời điểm hiện tại, trà không đơn thuần chỉ là thưởng thức một thức uống, mà còn là cả một nét đẹp truyền thống, một cách để thư giãn, gắn kết tình cảm với những người thân yêu. Đặc biệt, uống trà thường coi như một cử chỉ chào đón thể hiện lòng hiếu khách của người Ba Tư.

Saturex là dược trà xuất xứ từ Iran, có tác dụng giảm thiểu ảnh hưởng của stress oxy hóa lên cơ thể. Saturex giúp hạ cholesterol tự do, điều hòa lipid máu, và cải thiện các rối loạn chuyển hóa như đường huyết và acid uric. Nó còn có tác dụng giảm huyết áp, ngăn ngừa huyết khối, tăng cường chức năng gan, đặc biệt là giảm tình trạng gan nhiễm mỡ. Bên cạnh đó, Saturex còn giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng tiêu hóa và tiết niệu, phòng ngừa sỏi thận, thanh lọc cơ thể và giảm tích trữ mỡ. Đồng thời, Saturex còn hỗ trợ chống stress oxy hóa, giảm nguy cơ vô sinh ở cả nam và nữ.

Cà phê

Đối với cộng đồng Hồi giáo, nơi cấm đồ uống có cồn, cà phê từng được mệnh danh là “thức uống của người Hồi giáo”, mang đến hương vị say mê cho những cuộc trò chuyện và những suy tư. Tại Iran, cà phê cũng từng có thời kỳ hoàng kim vào thế kỷ 17, đặc biệt tại Isfahan – thủ đô lúc bấy giờ. Những quán cà phê san sát nhau trở thành điểm đến lý tưởng cho những cuộc gặp gỡ, nơi mọi người thưởng thức thức uống không cồn đặc trưng của Ba Tư và chia sẻ những câu chuyện đời thường. Tuy nhiên, sự phổ biến của cà phê dần phai nhạt theo thời gian, có lẽ bởi nguồn gốc xa xôi của nó. Từ đó, trà trở thành thức uống thống trị trên bàn trà của người Iran.

Sharbat

Vào những ngày hè, người Iran thường tìm đến hương vị ngọt ngào, thanh mát của Sharbat – thức uống truyền thống được làm từ nước trái cây theo mùa. Loại đồ uống này có vị chua nhẹ kết hợp hài hòa với đường hoặc mật ong. Theo quan niệm y học cổ truyền Iran, việc sử dụng trái cây theo mùa trong Sharbat giúp cơ thể hấp thu tối ưu dưỡng chất cần thiết. Trong số các loại sharbat, sekanjebin nổi bật với lịch sử lâu đời, được xem như thức uống Ba Tư cổ xưa. Bên cạnh đó, khakeshir, loại thảo dược quý giá của Iran, cũng thường được kết hợp cùng sharbat để tăng thêm hương vị và dưỡng chất.

Doogh

Doogh – thức uống sữa chua truyền thống của Iran – là lựa chọn hoàn hảo để dùng kèm với các món ăn Iran như Aabgusht. Doogh được làm từ sữa chua đặc, nước, muối và bột lá bạc hà khô, mang đến sự kết hợp hài hòa giữa vị chua thanh, mặn nhẹ và hương bạc hà the mát. Bí quyết để thưởng thức Doogh ngon nhất là lựa chọn loại được làm thủ công tại địa phương. Ngoài vai trò thức uống, Doogh còn được sử dụng trong món tráng miệng đặc biệt của người Isfahan. Sự kết hợp giữa vị chua mặn của Doogh và vị ngọt ngào của Bamieh – bánh ngọt Ba Tư – tạo nên trải nghiệm ẩm thực độc đáo, khơi gợi sự tò mò cho bất kỳ thực khách nào.

Đồ uống thảo dược Ba Tư

Ở Ba Tư, từ lâu đời, trước cả khi trà và cà phê trở nên phổ biến, người dân Iran đã ưa chuộng các thức uống thảo dược ấm nóng. Đó là sự hòa quyện tinh tế giữa các loại thảo mộc quý giá được hái từ rừng già, chân đồi, hay những loài hoa dại mọc hoang dã, cùng nước sôi, tạo nên những ly nước chiết xuất mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Mỗi loại thảo dược lại mang một công dụng riêng: bạc hà hoặc hoa cúc giải nhức đầu, kinh giới và mật ong trị ho, gừng và mật ong cho những cơn đau bụng, lưỡi bò (cây atiso) mang đến cảm giác thư giãn,…. Dù bạn không thích trà hay muốn trải nghiệm một hương vị mới, sự kết hợp của các loại thảo mộc này với nhau, hoặc thêm vào đó chút trái cây như táo, đào, cam,… sẽ mang đến một thức uống độc đáo khiến bất kỳ ai cũng ấn tượng. 

Tại sao người Iran lại uống trà hàng ngày?

Uống trà là một trong những nét văn hóa truyền thống của Iran. Đây vốn không chỉ là một thức uống giải khát mà còn là biểu tượng của sự hiếu khách, gắn kết và thư giãn. Người dân Iran thường xuyên thưởng thức trà trong ngày, từ sáng sớm khi thức dậy đến tối muộn trước khi đi ngủ. Nguyên do đằng sau thói quen này được cho là bắt nguồn từ sự kết hợp giữa lịch sử, văn hóa và lợi ích sức khỏe mà trà mang lại.

Lịch sử và văn hóa

Về phương diện lịch sử, văn hoá trà đạo Ba Tư bắt nguồn từ cuối thế kỷ 15, đánh dấu sự chuyển mình từ cà phê, thức uống thống trị trước đó. Lý do cho sự thay đổi này nằm ở vị trí địa lý. Ba Tư cách xa các quốc gia trồng cà phê, khiến việc vận chuyển trở nên tốn kém và khó khăn. Ngược lại, Trung Quốc, quốc gia sản xuất trà lớn, lại nằm trên “con đường tơ lụa”, tuyến thương mại thuận lợi hơn nhiều, giúp trà dễ dàng tiếp cận thị trường Ba Tư. Nhờ vậy, trà nhanh chóng trở thành thức uống ưa chuộng của người Iran, đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa và xã hội. 

Trong khía cạnh văn hóa, người Iran uống trà hàng ngày bởi thức uống này là biểu tượng của lòng hiếu khách và sự gắn kết cộng đồng. Khi khách đến nhà, họ sẽ được mời trà như một lời chào đón nồng hậu, thể hiện sự thân thiện và mến khách của gia chủ. Trà cũng là cầu nối cho những buổi tụ họp xã hội, những buổi thăm hỏi gia đình và các sự kiện văn hóa tại Iran. Cùng nhau nhâm nhi tách trà ấm, mọi người trò chuyện, chia sẻ những câu chuyện và gắn kết tình cảm.

Lợi ích cho sức khỏe

Bên cạnh giá trị lịch sử và văn hóa lâu đời, trà Ba Tư còn chinh phục người dân bởi những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Nhờ hàm lượng flavonoid dồi dào – chất chống oxy hóa mạnh mẽ, trà Ba Tư giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của stress oxy hóa, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Thưởng thức trà sau bữa ăn còn hỗ trợ tiêu hóa và làm dịu dạ dày hiệu quả. Hơn thế nữa, trà Ba Tư đóng vai trò như nguồn cung cấp nước dồi dào, là lựa chọn lý tưởng cho nhu cầu bù nước mỗi ngày.

Thêm vào đó, điểm đặc biệt của trà Ba Tư là hàm lượng caffeine nhẹ nhàng, giúp tăng cường năng lượng tự nhiên, cải thiện sự tỉnh táo, tập trung và khả năng nhận thức. Uống trà thường xuyên, đặc biệt là trà Ba Tư, được xem là bí quyết cho sức khỏe tim mạch tốt, giúp giảm huyết áp và nguy cơ mắc bệnh tim. Ngoài ra, polyphenol trong trà Ba Tư còn sở hữu đặc tính kháng khuẩn, mang lại lợi ích cho sức khỏe răng miệng bằng cách giảm sự phát triển của vi khuẩn và ngăn ngừa sâu răng. So với các loại đồ uống có đường, trà Ba Tư ít calo, là lựa chọn tuyệt vời cho việc kiểm soát cân nặng.

Các loại trà Ba Tư khác nhau

Trà Ba Tư nổi tiếng với thế giới hương vị và giống trà phong phú, đáp ứng mọi yêu cầu của thực khách, kể cả những người sành trà khó tính nhất:

• Trà đen (Chai Siah) là loại trà phổ biến và đậm đà nhất, mang đến hương vị mạnh mẽ, thích hợp cho những ai yêu thích sự nồng nàn.
• Trà xanh (Chai Sabz) trái ngược hoàn toàn, sở hữu hương vị nhẹ nhàng, thanh tao, giúp thư giãn tinh thần.
• Trà thảo mộc ngâm (Chai Sabzkhosh) với thành phần từ hoa cúc, bạc hà và cánh hoa hồng, được ưa chuộng bởi tác dụng an thần, giúp dễ ngủ.
• Trà trắng, tuy ít phổ biến hơn, lại mang đến hương vị tinh tế, thanh tao, ẩn chứa nhiều dưỡng chất quý giá.

Ngoài ra, còn có các loại trà pha trộn và trà hương độc đáo, mang đến trải nghiệm mới lạ cho người thưởng thức. Trong đó, trà ướp nghệ tây với màu vàng đẹp mắt, có hương vị ngọt dịu; trà thảo quả sở hữu hương thơm the mát, tạo cảm giác sảng khoái; trà táo với vị ngọt thanh tự nhiên, thích hợp cho những ai yêu thích sự nhẹ nhàng.

Trà Ba Tư (Iran) đã in sâu vào văn hóa của người dân bản địa. Thức uống này vô cùng phổ biến, được ưa chuộng không chỉ bởi người dân trong nước mà còn cả kiều bào Iran ở nước ngoài. Hương vị đặc biệt, nghi thức pha trà trang trọng và ý nghĩa gắn liền với văn hóa hiếu khách của Iran đã biến cho việc uống trà trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống thường nhật. Cho dù được thưởng thức trong những buổi họp mặt gia đình, cùng bạn bè hay đơn giản là một mình, trà Ba Tư vẫn luôn là biểu tượng trường tồn của văn hóa và truyền thống Iran.