Hậu môn bị sưng và đau rát sau khi đại tiện thường xảy ra trong các trường hợp táo bón, tiêu chảy nhiều ngày hoặc do một số bệnh lý khác. Để có cách điều trị dứt điểm, bạn cần được thăm khám để biết được nguyên nhân cụ thể.

Tình trạng hậu môn bị sưng và đau rát có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Cơn đau này có thể kèm theo các triệu chứng khó chịu khác như ngứa ngáy, có cảm giác muốn đi đại tiện gấp, chảy máu hậu môn. Để điều trị dứt điểm tình trạng này và hạn chế khả năng tái phát, bạn cần gặp bác sĩ để được thăm khám, chẩn đoán rõ căn nguyên và điều trị thích hợp.

Các nguyên nhân có thể khiến hậu môn bị sưng và đau rát sau khi đại tiện

Hậu môn bị sưng và đau rát không phải là một tình trạng hiếm gặp, hầu hết đều xảy ra tạm thời rồi tự thuyên giảm. Tuy nhiên, một số trường hợp cơn đau nghiêm trọng hoặc kéo dài sẽ cần phải can thiệp điều trị. Những nguyên nhân có thể khiến cho bạn bị đau đau rát xung quanh hậu môn, đôi khi đi nặng bị đau hậu môn ra máu gồm:

• Bệnh trĩ, bao gồm trĩ nội, trĩ ngoại hay trĩ hỗn hợp
• Nhiễm trùng, bao gồm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI), nhiễm nấm
• Áp xe quanh hậu môn do nhiễm trùng
• Nứt kẽ hậu môn
• Chấn thương ở hậu môn do đi ngoài phân cứng hoặc quan hệ thâm nhập qua đường hậu môn
• Đau dây thần kinh âm hộ
• Viêm trực tràng do các bệnh lý như bệnh viêm ruột, bệnh Crohn
• Bị rò hậu môn
• Hội chứng cơ nâng hậu môn gây ra các cơn co thắt cơ ở hậu môn
• Ung thư trực tràng hoặc hậu môn (hiếm khi xảy ra)

Với các trường hợp hậu môn bị sưng và đau rát do viêm nhiễm thì chỉ cần điều trị hết tác nhân nhiễm trùng sẽ không còn các triệu chứng này. Nếu đau hậu môn do các vấn đề nghiêm trọng như áp xe, có lỗ rò hậu môn, sa trực tràng, bệnh trĩ huyết khối sẽ cần can thiệp bằng phẫu thuật. Tình trạng đau hậu môn do bệnh trĩ hoặc nứt kẽ hậu môn thường không kéo dài nhưng dễ tái đi tái lại nếu không có biện pháp giảm nhẹ, phòng ngừa hiệu quả.

Chẩn đoán phân biệt các vấn đề trên bằng cách nào?

Bác sĩ thường dễ dàng xác định được nguyên nhân khiến hậu môn bị sưng và đau rát khi thăm khám các triệu chứng và có thể làm một số thủ thuật/ xét nghiệm cần thiết như:

• Thăm khám hậu môn trực tràng
• Dùng tăm bông lấy mẫu xét nghiệm ở hậu môn nếu nghi ngờ bị nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục
• Xét nghiệm máu và/ hoặc nước tiểu
• Chụp X- quang, chụp CT
• Nội soi.

Sau khi xác định được nguyên nhân chính xác khiến bạn có các triệu chứng ở hậu môn, bác sĩ sẽ đưa ra biện pháp điều trị phù hợp. Ngoài điều trị đúng vấn đề đằng sau, việc giảm nhanh các triệu chứng đau rát, sưng bên ngoài cũng cần thực hiện để không gây khó chịu, cản trở sinh hoạt hàng ngày.

Những biện pháp giảm nhanh triệu chứng bị sưng và đau rát ở hậu môn

Trường hợp sau khi đại tiện cảm thấy bị kích ứng, sưng, đau rát hậu môn thường sẽ tự hết sau vài ngày. Lúc này, bạn nên hạn chế tác động lên vùng hậu môn hoặc làm các việc gây tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn như bê đồ nặng, ngồi lâu một tư thế,… Một vài trường hợp, cảm giác đau rát, khó chịu hậu môn có thể kéo dài hoặc trở nên dữ dội hơn thì bạn nên thực hiện các biện pháp giảm nhanh triệu chứng và sắp xếp thời gian đến gặp bác sĩ.

Các giải pháp tại nhà giúp xoa dịu tình trạng hậu môn bị sưng và đau rát

Để giảm nhanh cảm giác đau rát, sưng tấy ở hậu môn, bạn có thể thử các cách đơn giản sau:

• Ngâm hậu môn trong nước ấm khoảng 20 phút, nên ngâm nhiều lần trong ngày.
• Chườm lạnh vùng hậu môn để giảm sưng, đau tạm thời.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol.
• Bôi thuốc mỡ, kem có chất gây tê, kháng viêm để làm dịu các triệu chứng.

Một sản phẩm gel bôi tác dụng nhanh giúp giảm các triệu chứng đau rát, chảy máu, tiết dịch ở vùng hậu môn an toàn bạn có thể sử dụng là Rectovenal. Sản phẩm được nghiên cứu lâm sàng đánh giá hiệu quả trên 100 người bệnh bị trĩ sau 1 giờ dùng thuốc cho thấy kết quả cải thiện các triệu chứng như sau:

• Trên 83% người dùng không còn bị ngứa hậu môn
• Trên 74% người dùng hết đau rát
• 69% người dùng ngừng chảy máu
• 67% người dùng cải thiện tình trạng chảy dịch ở hậu môn.

Rectovenal là giải pháp giúp giảm nhanh chóng các triệu chứng bị sưng và đau rát ở hậu môn cho nhiều trường hợp, bao gồm người bị trĩ, phẫu thuật sau trĩ, nứt kẽ hậu môn, trĩ tái phát. Sản phẩm an toàn cho cả phụ nữ có thai và cho con bú. Bạn chỉ cần bôi gel khoảng 2 – 3 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối trước khi đi ngủ, sau đó dùng 2 – 3  lần mỗi tuần đến khi không còn triệu chứng. Thời gian dùng tối đa trong 30 ngày.

Thay đổi lối sống để khả năng đại tiện tốt hơn

Ngoài việc thực hiện các biện pháp giảm nhanh triệu chứng, để phòng ngừa tái phát về lâu dài, bạn nên có kế hoạch thay đổi lối sống để cải thiện khả năng đại tiện:

• Uống đủ nước và ăn đủ lượng chất xơ cần thiết để giữ cho phân mềm, dễ đi ngoài.
• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, đều đặn giúp tăng cường sức mạnh của các cơ tiêu hóa.
• Tạo thói quen đại tiện tốt như tập đi ngoài vào một khung giờ cố định, không cố nhịn khi cảm thấy mót, không ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh.
• Không sử dụng các sản phẩm vệ sinh có chất tẩy rửa mạnh hoặc chứa hương liệu để làm sạch hậu môn. Hãy dùng nước sạch và khăn mềm để lau nhẹ nhàng hậu môn sau khi đại tiện.
• Tránh các thực phẩm có thể gây kích ứng vùng hậu môn khi đi ngoài như thực phẩm cay, cà phê, rượu bia,…

Nếu nhận thấy có dấu hiệu bất thường hoặc nghiêm trọng ở hậu môn, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời, như:

• Cơn đau hậu môn không thuyên giảm hoặc ngày càng dữ dội
• Cảm giác đau không cải thiện sau vài ngày dù đã thử các biện pháp giảm nhẹ
• Nhìn thấy có nhiều máu trong phân, phân có màu đen/ đỏ sẫm hoặc bị chảy máu trực tràng, hậu môn trong thời gian dài
• Hậu môn bị sưng và đau rát kèm theo tiết dịch (có thể là máu hoặc mủ)
• Đau hậu môn kèm theo sốt cao hơn 38ºC.

Mặc dù tình trạng hậu môn bị sưng và đau rát sau khi đại tiện phần lớn không quá nghiêm trọng nhưng bạn vẫn cần biết rõ nguyên do gây ra để có phương pháp điều trị triệt để.

Nguồn tham khảo

1. Anal Pain https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/anal-pain Ngày truy cập 26/3/2025
2. Anal pain https://www.nhs.uk/conditions/anal-pain/ Ngày truy cập 26/3/2025
3. Anal pain https://www.healthdirect.gov.au/anal-pain Ngày truy cập 26/3/2025