Là quốc gia sở hữu những vùng sản xuất trà lớn với số lượng lên đến hơn 100.000 tấn, điều này cũng lý giải vì sao người Iran có tỉ lệ tiêu thụ trà bình quân đầu người nằm trong top cao nhất thế giới. Một số thông tin dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu biết hơn về trà Iran cũng như văn hóa uống trà của đất nước này. 

Trà Iran là trà gì?

Trà Iran là tên gọi để chỉ những loại trà được trồng và sản xuất tại đất nước Iran. Sở dĩ trà Iran trở nên nổi tiếng trên thế giới là bởi vì sản lượng, số lượng cũng như chất lượng của trà. Nằm ở ngã tư giữa các quốc gia có truyền thống uống trà lâu đời như Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, Iran đã có một khoảng thời gian dài để tạo dựng văn hóa uống trà của riêng mình. 

Vào cuối thế kỷ 15, cà phê là loại thức uống yêu thích và rất phổ biến ở Iran. Tuy nhiên, khi Trung Quốc hình thành “con đường tơ lụa”, cây chè đã được đưa tới Iran và bắt đầu phát triển từ đó. Những thế kỷ sau đó, trà được người dân Iran coi như một loại thảo dược, điều trị các chứng sưng tấy cấp tính, bệnh trĩ cùng nhiều bệnh khác. Mãi đến thế kỷ 19, trà mới lật ngược tình thế, trở thành thức uống được nhiều dân Iran lựa chọn và giữ vững vị thế cho đến ngày hôm nay. 

Ngày nay, trà Iran được nông dân trồng ở các tỉnh Caspian. Cây chè ở đây phát triển mạnh mẽ nhờ sự thuận lợi về địa hình đồi núi, lượng mưa dồi dào, hệ thống thoát nước tốt và đất hơi chua. Các đồn điền chè thường nằm trên những ngọn đồi dốc phía trên các thung lũng trồng lúa. Ở Iran, những loại trà phổ biến nhất phải kể đến là trà đen và trà Persian. 

Văn hóa uống trà của người Iran

Khi nói đến về trà Iran, người ta không chỉ nói về mức độ phổ biến của cây trà cũng như các nhà máy sản xuất trà mà còn nói về văn hóa thưởng thức trà của đất nước này. Ngày nay, trà được người dân cực kỳ ưa chuộng, không phân biệt tuổi tác, địa vị xã hội hay sắc tộc. 

Người Iran rất thích trà đen, đây là loại trà được tiêu thụ hầu như độc quyền trên toàn quốc. Tại các tỉnh Gilan và Mazandaran, quê hương của trà Inran, người địa phương thường có sở thích thêm một chút chanh khô vào cốc trước khi pha trà. Trong khi đó, vùng Fars lại cảm thấy thú vị khi thêm vào trà một ít nước cốt chanh tươi. Hay ở phía Đông Nam của đất nước, gần biên giới với Pakistan, đây là nơi duy nhất cho thêm sữa và trà. 

Cạnh đó, họ cũng có thói quen cho thêm cả cánh hoa hồng hoặc nụ hoa hồng vào lá trà trước khi pha. Một nguyên liệu khác cũng rất được yêu thích để pha trà đó là dầu cam bergamot. Đôi khi, họ còn cho thêm nghệ tây, được mệnh danh là vàng đỏ và cả đinh hương, bạch đậu khấu và hạt rau mùi. 

Phân loại trà Iran

Trong tiếng Farsi, trà Iran thường được gọi là “chai”, chủ yếu là trà đen có hương vị, độ mạnh và mùi thơm khác nhau tùy thuộc vào nguồn gốc, cách pha chế và chất phụ gia. Dựa vào các yếu tố về khu vực, cách làm và thành phần mà trà Iran hiện nay chia thành một số loại như sau:

Theo vùng: 

Trà Lahijan: Đây là loại trà được trồng ở tỉnh Gilan, là một trong những loại trà nổi tiếng nhất của Iran.

Trà Rasht: Một loại trà khác đến từ tỉnh Gilan, được biết đến với hương vị đậm đà.

Theo cách pha:

Trà lá – Loose Leaf Tea: Cách pha trà phổ biến nhất, thường được pha bằng ấm samovar và ủ trong thời gian dài. 

Trà đóng gói: Tiện lợi, thích hợp sử dụng ở mọi nơi nhưng chất lượng kém hơn trà rời (trà lá). 

Bằng phụ gia tạo hương vị:

Trà nghệ tây (Zafran Chai): Trà được pha với các sợi nghệ tây để tạo mùi thơm cũng như màu vàng đậm đẹp mắt. 

Trà bạch đậu khấu (Hel Chai): Trà đen có hương vị bạch đậu khấu, thường được dùng trong các ngày lễ hoặc dịp đặc biệt. 

Trà quế: Là trà đen được pha với thanh quế hoặc bột quế để tăng thêm hương thơm và độ ấm.

Trà cánh hoa hồng (Gol-e Mohammadi Chai): Trà đen pha với cánh hoa hồng khô hoặc tươi.

Trà bạc hà: Thường là sự pha trộn của trà đen và lá bạc hà tươi hoặc khô. 

Trà chuẩn bị theo cách đặc biệt: 

Chai Shireen: Trà ngọt được làm bằng đường, mật ong hoặc các chất làm ngọt tự nhiên khác. 

Chai Talkh: Loại trà đắng hơn được ủ lâu hơn để có hương vị đậm đà hơn. 

Các loại trà hiện đại:

Trà xanh: Ít phổ biến hơn so với trà đen nhưng ngày càng được sử dụng rộng rãi hơn, đặc biệt là vì lý do sức khỏe. 

Trà đá: Một loại trà hiện đại hơn, thường có hương vị chanh, bạc hà hoặc các loại thảo mộc khác. 

Công dụng của trà Iran

Sự phổ biến của trà Iran ngoài độ thơm ngon, truyền thống uống trà còn đến từ chính những lợi ích sức khỏe của nó. Mặc dù có nguồn gốc từ Trung Quốc và Ấn Độ nhưng trà Iran cũng được xếp vào hàng có chất lượng cao nhất trên thế giới. 

Cụ thể, hàm lượng chất chống oxy hóa có trong hai tách trà đen nhiều bằng năm khẩu phần rau. Được biết, chất chống oxy hóa có trong trà đen sở hữu nhiều công dụng thần kỳ như ngăn ngừa ung thư phổi, đại trực tràng, tuyến tiền liệt và buồng trứng. Loại trà này cũng giúp ngăn chặn sự hình thành và phát triển của các khối u ác tính. 

Ngoài ra, trà còn giúp ức chế sự hình thành cục máu đông trong các động mạch chính. Chỉ cần uống ba cốc trà mỗi ngày cũng là một giải pháp hiệu quả để giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ. Một số các lợi ích khác của trà Iran có thể kể đến như giảm mức cholesterol trong máu, giảm sự hình thành mảng bám trong răng, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Nó cũng được cho là hiệu quả trong việc chống lại tác hại của các thực phẩm giàu chất béo. 

Dược trà Saturex, được sản xuất theo tiêu chuẩn thuốc Y học cổ truyền Ba Tư (Iran), là sự hòa quyện độc đáo giữa thảo dược Satureja khuzestanica và trà đen chất lượng cao. Đây không chỉ là một sản phẩm thưởng thức vị ngon mà còn là giải pháp toàn diện cho những người có mỡ máu cao. Nhờ vào thành phần tự nhiên, Dược trà Saturex mang đến nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể chỉ sau mỗi lần sử dụng. Đầu tiên, nó giúp kiểm soát cholesterol tự do và lipid máu, đồng thời ổn định chuyển hóa đường, giúp duy trì sức khỏe máu. Đồng thời, sản phẩm này có tác động tích cực đối với huyết áp và giảm nguy cơ huyết khối. Dược trà Saturex không chỉ tập trung vào việc cải thiện sức khỏe tim mạch, mà còn hỗ trợ chức năng gan, đặc biệt là giảm tình trạng gan nhiễm mỡ. Điều này là quan trọng để duy trì một hệ thống gan khỏe mạnh. Đồng thời, nhờ vào khả năng hỗ trợ miễn dịch, sản phẩm ngăn chặn nhiễm trùng trong hệ tiêu hóa và tiết niệu, đồng thời ngăn ngừa sạn thận. Một trong những điểm độc đáo của Dược trà Saturex là khả năng thanh lọc cơ thể, giảm tích trữ mỡ, hỗ trợ quá trình giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Đồng thời, thành phần chống oxy hóa mạnh mẽ của sản phẩm giúp giảm nguy cơ gốc tự do, hỗ trợ sức khỏe sinh sản ở cả nam và nữ, giảm nguy cơ vô sinh.

Cách pha trà Iran đúng chuẩn thơm ngon

Mặc dù trà Iran có nhiều loại trà khác nhau song quy trình pha trà được cho là nhất quán với một số các bước cơ bản như sau:

• Đổ nước vào ấm và đun trên bếp cho đến khi sôi, sau đó đổ nước sôi vào ấm trà. 
• Thêm 1-2 thìa lá trà vào ấm, điều chỉnh lượng tùy vào việc bạn pha ít hay nhiều trà.
• Ủ trà trong vòng 10-15 phút cho đến khi trà có màu sắc mong muốn

Cuối cùng, để đạt được độ ngọt theo ý thích, bạn có thể thêm vào trà một viên đường hoặc kẹo nhỏ. Ngoài ra, bạn cũng có thể thưởng thức trà với “Poolaki”, một loại đường cứng ở nhiều dạng khác nhau. Cạnh đó, hãy tăng thêm mùi vị của bạn bằng một số thành phố bổ sung, chẳng hạn như, cánh hoa hồng Saffron hoặc quế. Hương vị trà sẽ bùng nổ khi bạn ăn kèm với chà là, dâu tằm khô hoặc nho khô. 

Giờ đây, để có thể pha trà, ta có thể sử dụng nhiều loại bình khác nhau nhưng trà truyền thống của Iran vẫn được pha bằng cách sử dụng “Samovar” để đun sôi nước và ấm trà để ngâm lá trà. Một số quán trà cũng phục vụ loại trà truyền thống này, được gọi là “cha-ee khaneh”, một hình thức quán trà phổ biến rộng rãi trên khắp Iran. 

Một số lưu ý khi sử dụng trà Iran

Trà là một thức uống phổ biến ở Iran, tuy nhiên một số loại trà được bán hiện nay không có nguồn gốc từ Iran như quảng cáo. Nói cách khác, nên có sự cẩn trọng khi mua trà trong nước cũng như cẩn thận khi sử dụng. 

Cụ thể, vì sản lượng được sản xuất ở mỗi năm khá lớn, tuy nhiên một lượng lớn trà Iran trên thị trường được cho là đã hết hạn sử dụng. Việc sử dụng chúng sẽ trực tiếp đe dọa đến sức khỏe người tiêu dùng, nó có thể gây ra một số bệnh về tiêu hóa. Những loại trà hết hạn này chỉ có thể được sử dụng cho mục đích công nghiệp, sản xuất caffeine hoặc codeine. 

Một số loại trà Iran, đặc biệt là trà đen có lượng caffeine khá cao. Do đó, nếu bạn là người nhạy cảm với caffeine, dễ có cảm giác bồn chồn, lo lắng thì không nên uống hoặc uống một cách hạn chế. Thay vào đó, nên chọn những dòng trà có lượng caffeine thấp, có mùi vị trà nhẹ nhàng để giúp khởi đầu ngày mới hoàn hảo.  

Để có thể đem lại kết quả tốt nhất, nên sử dụng trà Iran cùng với nhụy hoa nghệ tây (saffron), một loại thảo mộc được trồng rất nhiều ở Iran để làm gia vị. Saffron được đánh giá rất cao về hiệu quả hỗ trợ điều trị bệnh cũng như chăm sóc sức khỏe. Bổ sung saffron hằng ngày không chỉ ngăn ngừa ung thư, tốt cho tim mạch mà còn giúp giảm cân, làm đẹp và chống lão hóa. 

Nhờ không sử dụng thuốc trừ sâu, chất điều hòa sinh trưởng hóa học hoặc biến đổi gen trên cây chè mà trà Iran được xem là vàng hữu cơ, khiến nó trở thành loại trà tốt cho sức khỏe trên toàn thế giới. Hy vọng, những thông tin trên đã đem cho đến quý độc giả những kiến thức hữu ích về trà Iran để có thêm sự lựa chọn khi có nhu cầu thưởng thức các loại trà ngon, tốt cho sức khỏe.