Nếu không chú ý chăm sóc, thúc đẩy làm lành các vết nứt ở hậu môn thì bạn sẽ có nguy cơ gặp phải biến chứng của nứt kẽ hậu môn. Điều đó khiến cho việc điều trị gặp nhiều khó khăn hơn.

Nứt hậu môn là một vết rách dọc ở lớp da hậu môn, nằm xa đường lược. Nứt hậu môn được phân loại là cấp tính khi các triệu chứng kéo dài dưới 6 tuần và mạn tính khi kéo dài quá thời gian này. Phần lớn trường hợp nứt kẽ hậu môn là cấp tính và có thể tự khỏi sau khi có những biện pháp điều trị đơn giản tại nhà. Thế nhưng, nếu bạn chủ quan không theo dõi tình trạng này hoặc không điều chỉnh lối sống để phòng ngừa tái phát thì có khả năng gặp phải biến chứng của nứt kẽ hậu môn.

Nguyên nhân gây nứt kẽ hậu môn

Các tổn thương gây nứt kẽ hậu môn thường là tự phát, đơn lẻ và có liên quan đến tình trạng tăng trương lực cơ thắt trong hậu môn, làm giảm tưới máu tại chỗ, gây thiếu máu cục bộ, làm chậm quá trình lành thương và gây co thắt kéo dài.

Nứt kẽ hậu môn nguyên phát chủ yếu xuất hiện ở đường giữa phía sau, có khi ở đường giữa phía trước nhưng tỷ lệ ít hơn. Các vết nứt lệch khỏi đường giữa hoặc nhiều vết nứt thường là nứt kẽ hậu môn thứ phát và là dấu hiệu của các bệnh lý toàn thân như bệnh Crohn, bệnh lao, khối u ác tính hoặc chấn thương. Tình trạng nứt kẽ thường bắt đầu ở dạng cấp tính nhưng có thể chuyển thành mạn tính nếu kéo dài quá 6 tuần và tái phát thường xuyên, tiềm ẩn nguy cơ gặp biến chứng nứt kẽ hậu môn.

Nguyên nhân gây nứt kẽ hậu môn có thể xuất phát từ những yếu tố tại chỗ hoặc vấn đề sức khỏe toàn thân, phổ biến gồm có:

• Táo bón, đi cầu phân cứng
• Viêm trực tràng nhiễm trùng
• Chấn thương trực tràng do quan hệ tình dục qua đường hậu môn
• Tiêu chảy mạn tính
• Bệnh viêm ruột
• Ung thư hậu môn
• Chấn thương sản khoa
• Bệnh lao

Nứt kẽ hậu môn trở thành mạn tính khi các đợt cấp cứ tái phát và phát triển khi có chấn thương cơ học lặp đi lặp lại tác động đến trương lực cơ thắt trong hậu môn, khiến các triệu chứng kéo dài hơn 6 tuần.

Biểu hiện của nứt kẽ hậu môn cấp tính và mạn tính

Nứt kẽ hậu môn cấp tính biểu hiện bằng đau hậu môn dữ dội, thường tăng lên khi đi đại tiện và chảy máu hậu môn nhẹ, biểu hiện dưới dạng vệt chứ không phải xuất huyết rõ ràng. Cơn đau sẽ kéo dài nhiều giờ sau khi đại tiện, nếu không được thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng sẽ dễ nhầm lẫn với bệnh trĩ.

Khi tình trạng nứt hậu môn trở thành mạn tính sẽ gây ra tình trạng đau khi đại tiện trong thời gian dài, tái đi tái lại cùng với chảy máu trực tràng từng đợt, kèm theo táo bón hoặc phân cứng. Các vết rách ở người bị nứt kẽ hậu môn mạn tính cũng lớn hơn, sâu hơn, đôi khi để các sợi cơ vòng hậu môn. Tình trạng nứt và lành lại nhiều lần khiến vùng hậu môn có bờ cứng, mô dày lên, tạo thành một đám rối, mô hạt có thể xuất hiện tùy vào mức độ.

Nếu không chú ý chăm sóc, điều trị vết nứt thì sẽ có nguy cơ gặp phải biến chứng của nứt kẽ hậu môn. Khi đó, bạn sẽ gặp nhiều triệu chứng đau đớn, tăng thời gian và chi phí điều trị.

Biến chứng của nứt kẽ hậu môn là gì?

Các biến chứng của nứt kẽ hậu môn bao gồm chảy máu, đau, nhiễm trùng thứ phát và các mức độ khác nhau của chứng són phân. Hình thành lỗ rò được xem là biến chứng nghiêm trọng nhất, thường cần can thiệp phẫu thuật. Một số trường hợp, vết nứt hậu môn còn lan đến các cơ xung quanh, như các cơ thắt trong hậu môn khiến vết thương khó lành hơn.

Đa phần người bị nứt kẽ hậu môn cấp tính sẽ đáp ứng với các biện pháp điều trị tại nhà, các triệu chứng thuyên giảm dần trong vòng vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, một số ít có khả năng tiến triển thành nứt kẽ hậu môn mạn tính cần được can thiệp điều trị y khoa, bao gồm phẫu thuật. Việc phẫu thuật có thể mang lại hiệu quả lâu dài trong hơn 90% trường hợp, với thời gian phục hồi hoàn toàn khoảng 3 – 4 tuần sau đó.

Dù vậy, bạn cũng có nguy cơ gặp phải biến chứng sau khi phẫu thuật điều trị nứt kẽ hậu môn nếu không chăm sóc cẩn thận, như là:

• Són phân sau phẫu thuật
• Chảy máu, hình thành áp xe quanh hậu môn
• Biến dạng lỗ rò.

Điều trị nứt kẽ hậu môn tại nhà, làm lành vết nứt ngăn ngừa biến chứng của nứt kẽ hậu môn

Việc điều trị ban đầu các vết nứt hậu môn thường bao gồm áp dụng các biện pháp bảo tồn trong 6 tuần, bao gồm:

• Ngâm hậu môn trong nước ấm thường xuyên, nhất là sau khi đại tiện để làm dịu và thư giãn các cơ hậu môn.
• Dùng thuốc giảm đau, thuốc làm mềm phân không kê đơn để giúp đại tiện dễ dàng hơn, tránh gây tổn thương thêm.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống tăng cường chất xơ, uống nhiều nước. Lượng chất xơ khuyến nghị mỗi ngày là 25 – 35g chất xơ/ ngày.
• Có thể dùng thuốc cầm tiêu chảy nếu đi phân lỏng nhiều lần trong ngày.
• Bổ sung chất xơ sau khi đã lành thương cũng giúp giảm tái phát nứt kẽ hậu môn.

Các vết nứt mạn tính thường khó điều trị hơn do dễ tái phát. Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật như một phương pháp điều trị ban đầu hoặc sau khi đã điều trị nội khoa.

Bạn cũng có thể giảm nhanh các triệu chứng đau đớn tại chỗ nhanh chóng và thúc đẩy quá trình lành thương nhờ vào gel bôi Rectovenal Acute. Khi bôi gel trực tiếp lên vết thương, các thành phần hoạt chất sẽ đem đến tác động như sau:

• Chiết xuất từ vỏ cây sồi (Quercus robur) làm co niêm mạc, dịu cơn đau nhờ có hợp chất tannin, thúc đẩy quá trình làm lành vết thương và giàm các triệu chứng kèm theo. Gel bôi cũng tạo thành một hàng rào bảo vệ, trong đó tannin bảo vệ da và niêm mạc đang nhạy cảm ở vùng hậu môn khỏi nguy cơ bị nhiễm trùng, đồng thời hỗ trợ quá trình phục hồi.
• Sự kết hợp của bộ đôi flavonoid diosmin và heperidin hỗ trợ chống oxy hóa hiệu quả, kháng khuẩn và tăng cường khả năng kháng viêm của chiết xuất vỏ cây sồi.

Người bị nứt kẽ hậu môn nên dùng gel bôi Rectovenal Acute liên tục đến khi vết thương lành hẳn, không còn tirệu chứng. Thời gian sử dụng không kéo dài quá 30 ngày. Nếu sau khi áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà mà không thấy triệu chứng thì bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra và có phương pháp điều trị phù hợp, tránh để xảy ra các biến chứng của nứt kẽ hậu môn.

Sản phẩm được bào chế dạng gel bôi theo tiêu chuẩn EU GMP và ISO-13485, chứng nhận CE châu Âu số 2020-MDD/QS-014/B dành cho Trang thiết bị y tế nhóm IIa.

Nguồn tham khảo

1. Anal fissure https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anal-fissure/symptoms-causes/syc-20351424 Ngày truy cập 21/10/2025
2. Anal Fissures https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK526063/ Ngày truy cập 21/10/2025
3. Anal Fissure Expanded Information https://staging.fascrs.org/patients/diseases-and-conditions/a-z/anal-fissure-expanded-information Ngày truy cập 21/10/2025