Dù đại dịch COVID-19 đã giảm bớt nhưng các chủng virus biến thể mới vẫn xuất hiện thêm. Không chỉ gây bệnh tại thời điểm nhiễm phải mà nhiều người vẫn còn các triệu chứng như khó thở, bị hụt hơi hậu COVID trong thời gian dài.

Nhiều người mắc COVID nhẹ thường có khả năng phục hồi nhanh chóng, cảm thấy cơ thể trở lại như bình thường sau khoảng 1 – 2 tuần. Thế nhưng, một số người lại cho biết họ gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe sau khi bị COVID, nhất là về khả năng hít thở. Tình trạng hay bị hụt hơi hậu COVID là một trong những triệu chứng thường gặp, có khi kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm gây hạn chế các hoạt động thường ngày. Tại sao điều này xảy ra và làm sao để tăng cường lại chức năng hô hấp?

Hội chứng hậu COVID là gì và lý do bạn bị hụt hơi hậu COVID?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa hội chứng hậu COVID là trường hợp có các triệu chứng xuất hiện trong vòng 3 tháng sau khi đã mắc COVID-19, kéo dài ít nhất 2 tháng và không giải thích được bằng bệnh lý khác. Không chỉ những người bị COVID nặng mới gặp hội chứng hậu COVID, kể cả những người chỉ có triệu chứng nhẹ khi mắc COVID cũng có khả năng bị ảnh hưởng về sau.

Các báo cáo về hội chứng hậu COVID cho thấy đã có những trường hợp kéo dài từ 3 tháng đến 3 năm. Thời gian kéo dài của các triệu chứng gặp phải sau COVID ở mỗi người sẽ khác nhau. Các triệu chứng hậu COVID được báo cáo nhiều nhất là:

• Cảm thấy mệt mỏi, yếu cơ
• Bị hụt hơi, khó thở
• Tăng các triệu chứng dị ứng: do thời tiết, khói bụi, ô nhiễm…
• Khó tập trung
• Đau nhức cơ

Trong đó, việc bị hụt hơi, khó thở hậu COVID thường khiến nhiều người lo lắng. Lý do dẫn đến tình trạng này có thể là:

• Viêm mô phổi đã làm giảm chức năng phổi, giảm khả năng vận chuyển oxy khiến cho máu không nhận đủ lượng oxy cần thiết.
• Virus corona được cho là có thể kích hoạt quá trình hình thành cục máu đông, tăng nguy cơ gây tắc nghẽn mạch máu. Nếu cục máu đông hình thành trong các phế nang sẽ gây ra cảm giác khó thở, hụt hơi.
• Virus corona xâm nhập vào cấu trúc thần kinh, phá vỡ đường dẫn truyền tín hiệu thần kinh giữa não và phổi, khiến hệ hô hấp không hoạt động hiệu quả dẫn đến bị hụt hơi, khó thở.

Quản lý tình trạng khó thở, bị hụt hơi hậu COVID

Hội chứng hậu COVID xảy ra ở một số người được cho là có liên quan đến các phản ứng tự miễn được kích hoạt bởi virus corona, khiến các mô bị tổn thương và mất cân bằng hệ vi sinh vật trong cơ thể. Để quản lý tốt tình trạng sức khỏe, hạn chế tình trạng bị hụt hơi, khó thở hậu COVID, bạn cần để ý:

• Tránh nín thở khi thực hiện các hoạt động thể chất như leo cầu thang, bê đồ vật,… Hãy cố gắng hít thở đều, thở ra trước khi muốn dùng sức làm một việc gì đó như cúi xuống, nâng đồ vật lên, đứng dậy khỏi ghế.
• Tránh để bị tái nhiễm COVID hoặc các bệnh nhiễm trùng hô hấp khác. Tiêm vaccine phòng ngừa đầy đủ để hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh hoặc phát triển triệu chứng nặng.
• Tránh hút thuốc, kể cả hút thuốc thụ động. Nicotine có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp, gây hại đến hệ hô hấp cũng như chức năng phổi.
• Hạn chế uống rượu, bia và thức uống chứa caffeine. Những đồ uống này có thể gây khó ngủ, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch nói chung.
• Thực hành các bài tập thở hoặc thiền chánh niệm để tập trung vào hơi thở, xoa dịu căng thẳng tâm lý và tăng cường chức năng hô hấp tốt hơn.
• Chú ý đến tư thế khi nghỉ ngơi sau khi hoạt động để hỗ trợ việc hít thở dễ dàng hơn. Ví dụ, tư thế nằm nghiêng hoặc ngủ ngồi với thân trên nằm lên bàn với gối hoặc đệm lót ở độ cao phù hợp sẽ giúp bạn dễ thở hơn. Khi hít thở, bạn nên hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng, nếu gặp khó khăn thì có thể hít thở bằng miệng và giữ vai thư giãn, cố gắng thở ra hiệu quả.

Tăng cường chức năng hô hấp, cải thiện khó thở hậu COVID

Chúng ta khó có thể dự đoán được chắc chắn mình có bị ảnh hưởng sau khi mắc COVID không. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ gặp phải triệu chứng hậu COVID. Dù là để phòng ngừa hay giảm nhẹ tình trạng bị khó thở, hụt hơi hậu COVID thì những biện pháp giúp phục hồi chức năng hô hấp, tăng cường sức mạnh các cơ xung quanh đường thở và nâng cao thể trạng sức khỏe nói chung cũng đều rất cần thiết.

1. Luyện tập để cải thiện sức mạnh các cơ hô hấp

Các cơ hô hấp có thể bị yếu đi sau nhiễm COVID kéo dài, nhất là ở những người từng bị suy hô hấp nặng phải thở máy trong quá trình điều trị. Để cải thiện được sức mạnh của các cơ hỗ trợ đường thở, bạn có thể thực hiện một số bài tập như:

• Thở bằng cơ hoành, khi bụng sẽ lên xuống theo từng nhịp hít vào thở ra thay vì lồng ngực.
• Thở mím môi, giống như bạn đang từ từ thổi tắt một ngọn nến hoặc thổi không khí qua một ống hút nhỏ.
• Sử dụng máy tập thở, một thiết bị dùng ngậm trong miệng và tạo ra sức cản khi thở, khiến bạn phải dùng cơ hoành nhiều hơn để hít thở hiệu quả.

2. Kiểm soát các triệu chứng hô hấp khác như ho khan, ho đờm

Ho khan cũng là một trong những triệu chứng thường gặp khi bị COVID và kéo dài sau đó. Một số người có thể bị ho đờm do tăng sản xuất dịch nhầy trong đường hô hấp. Để giảm nhẹ các triệu chứng hô hấp này, hạn chế mức độ nghiêm trọng khi bị khó thở hậu COVID, bạn nên:

• Uống đủ nước, nên uống nước ấm để làm dịu cổ họng
• Xông hơi vùng mặt để cấp ẩm cho đường thở, làm loãng dịch nhầy (nếu có)
• Thử nằm nghiêng để giúp dịch nhầy dễ được tống xuất ra ngoài hơn.

3. Thực hiện bài tập làm sạch phổi, giảm tình trạng bị hụt hơi hậu COVID

Những trường hợp bị khó thở, hụt hơi hậu COVID kèm theo đờm nhiều gây tắc nghẽn phổi và đường thở thì cần có biện pháp làm sạch phổi hiệu quả. Một số bài tập thở và tư thế được các bác sĩ khuyến nghị thực hiện gồm:

• Kỹ thuật thở theo chu kỳ chủ động (ACBT) với ba giai đoạn thở kiểm soát hơi thở, hít thở sâu và thở hắt ra (có thể thở nhẹ, dài hoặc thở nhanh, mạnh).
• Thay đổi tư thế nằm nghiêng với sự hỗ trợ thêm của gối/ đệm để hỗ trợ đào thải dịch nhầy ra khỏi phổi. Lưu ý, không thực hiện các tư thể này ngay trước hoặc sau khi ăn, ngưng làm nếu nhận thấy có bất kỳ cảm giác bất thường nào hoặc không nên thực hiện nếu có vấn đề về trào ngược dạ dày, xuất hiện cục máu đông, cảm thấy choáng váng, chóng mặt.

4. Nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc khi bị hụt hơi hậu COVID

Bên cạnh việc bị khó thở hậu COVID, nhiều người cũng thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, đau nhức cơ thể, nhất là ở giai đoạn đầu sau khi mắc phải virus corona. Lúc này, điều quan trọng là để cơ thể có thời gian phục hồi bằng cách:

• Ngủ đủ giấc. Khi bị nhiễm trùng, bạn có thể ngủ nhiều hơn bình thường và điều này không có gì xấu. Hãy ngủ theo nhu cầu của cơ thể.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, giúp cơ thể tập trụng vào quá trình phục hồi sau khi bị nhiễm virus. Nghỉ ngơi là khoảng thời gian bạn gần như hoạt động rất ít, về cả mặt thể chất lẫn tinh thần. Các hoạt động ở mức năng lượng thấp như xem tivi, đọc sách cũng cần hạn chế tùy thuộc vào tình trạng bệnh.

5. Đảm bảo chế độ dinh dưỡng, bổ sung thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, uống đủ nước sẽ giúp cung cấp đủ dưỡng chất và năng lượng cần thiết cho cơ thể. Nếu các triệu chứng hậu COVID như ho, khó thở khiến việc ăn uống gặp khó khăn thì bạn nên chia nhỏ các bữa ăn với khẩu phần vừa đủ, cũng như uống nước thành ngụm nhỏ trong cả ngày.

Bên cạnh đó, bạn có thể dùng thêm thực phẩm bảo vệ sức khỏe để bổ sung thêm các chất cần thiết để tăng khả năng dẫn truyền kinh đến hệ hô hấp, cung cấp chất chống oxy hóa có tác dụng trung hòa các gốc tự do gây tổn thương phổi cũng như tăng khả năng miễn dịch. Ví dụ, viên uống Clearwayz là một sản phẩm có công dụng hỗ trợ sức đề kháng của phổi, giúp làm giãn phế quản, chống tiết dịch, giảm nhanh triệu chứng khó thở nhờ vào công thức đặc biệt gồm:

• Chiết xuất hạt nho (85% polyphenol)
• Hỗn hợp pha trộn độc quyền Cellular Targeted:
  • L-Arginine
  • Choline Bitartrate
  • Whey protein isolate (milk)
  • Bột vỏ quế
  • Chiết xuất cacao
  • Chiết xuất lá bạch quả
  • L-Glutamine
  • L-Leucine
  • L-Cysteine HCl

Trong đó, chiết xuất hạt nho cùng các chiết xuất tự nhiên khác có khả năng chống oxy hóa cao, giúp giảm viêm, ngăn chặn tác động của gốc tự do, loại bỏ độc tố khỏi hệ hô hấp. Choline bitartrat giúp thúc đẩy dẫn truyền thần kinh liên quan đến chức năng phổi, giảm các yếu tố gây viêm cytokine. Các axit amin như L-Arginine, L-Glutamine, L-Leucine,… giúp tăng cường sản xuất NO nội sinh, duy trì sức khỏe đường thở, tăng khả năng vận chuyển dịch nhầy ra khỏi đường hô hấp, giữ đường thở thông thoáng. Đặc biệt, công nghệ độc quyền Cellular Targeted giúp các thành phần hoạt chất này được đưa đến đúng các tế bào hô hấp, giúp hấp thu dưỡng chất tối đa dù ở hàm lượng nhỏ.

Do đó, người bị hụt hơi, khó thở hậu COVID có thể sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe Clearwayz để tăng cường khả năng miễn dịch hô hấp, giảm nhanh triệu chứng khó thở mà không gây tác dụng phụ khi dùng lâu dài. Để cải thiện chức năng hô hấp sau khi mắc phải các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp như COVID-19, bạn nên uống 2 viên/ lần trước khi đi ngủ, dùng trong ít nhất 15 ngày.

* Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Nguồn tham khảo

1. Long Covid: symptoms, tests and treatment https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/news/coronavirus-and-your-health/long-covid# Ngày truy cập 26/6/2025
2. COVID-19 Symptom: Shortness of Breath https://ada.com/covid/covid-19-shortness-of-breath/ Ngày truy cập 26/6/2025
3. Breathlessness and coughing https://www.guysandstthomas.nhs.uk/health-information/coronavirus-covid-19-recovery/breathlessness-and-coughing Ngày truy cập 26/6/2025
4. What Do I Need to Know About Long COVID-related Breathing Problems? https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/news/coronavirus-and-your-health/long-covid Ngày truy cập 26/6/2025
5. Post COVID-19 Patient information pack https://www.archives-pmr.org/article/S0003-9993(24)01185-7/fulltext Ngày truy cập 26/6/2025
6. Breathe better after a chest cold, flu, pneumonia, or COVID https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/breathe-better-after-a-chest-cold-flu-pneumonia-or-covid Ngày truy cập 26/6/2025
7. Post COVID-19 Patient information pack https://www.oxfordhealth.nhs.uk/wp-content/uploads/2021/05/OH-090.20-Post-COVID-Leaflet.pdf Ngày truy cập 26/6/2025
8. Difficulty Breathing After COVID-19 https://www.med.umich.edu/1libr/FamilyMedicine/PostCOVIDclinic/PostCOVIDBreathlessness.pdf Ngày truy cập 26/6/2025